စီးပြားျဖစ္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္နည္း
တင္ျပေရးသားသူ - ခင္ေမာင္၀င္း (စက္မႈသီးႏွံ)
မွတ္ခ်က္ - အြန္လုိင္းမွ အလြယ္တကူေလ့လာႏုိင္ရန္အတြက္သာရည္႐ြယ္၍ ဆရာခင္ေမာင္၀င္း (စက္မႈသီးႏွံ) ၏ စာအုပ္ကုိ ႐ုိက္ႏွိပ္ေဖာ္ျပေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴအမွန္တကယ္စုိက္ပ်ဳိးလုိသူအားလုံး၏ လက္၀ယ္တြင္ အစဥ္သျဖင့္ ကုိင္စြဲထားသင့္သည့္ စာအုပ္ျဖစ္ပါ၍ မူရင္းစာအုပ္ကုိ ရွာေဖြ၀ယ္ယူ ေဆာင္ထားသင့္ပါေၾကာင္း အႀကံျပဳအပ္ပါသည္။
နိဒါန္း
လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာနသည္ “ျပည္တြင္းစားသုံးမႈဖူလုံေရး” “လယ္ယာထြက္ကုန္မ်ား ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈမွ ႏုိင္ငံျခားေငြရရွိေရး” “ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး” ဟူသည့္ ဦးတည္ခ်က္ ၃ ရပ္ခ်မွတ္ထားပါသည္။ ၎ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္မ်ားေအာင္ျမင္ရန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ လယ္ယာက႑ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ (၅) ရပ္တြင္ “စုိက္ပ်ဳိးေျမသယံဇာတမ်ားေဖာ္ထုတ္အသုံးခ်ေရး” လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ ပါ၀င္လွ်က္ရွိသည္ႏွင့္အညီ ပုဂၢလိကအေသးစား၊ အႀကီးစားလုပ္ငန္းမ်ားအား ႏုိင္ငံေတာ္မွ ေျမယာသစ္မ်ား တုိးခ်ဲ႕ေဖာ္ထုတ္၍ လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ခ်မွတ္ေပးေနေသာ္လည္း ေငြေၾကး၊ ပစၥည္း၊ နည္းပညာႏွင့္ အျခားအေျခအေန အခက္အခဲအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ရာႏႈန္းျပည့္အသုံးခ်စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ျခင္းမရွိသည့္ ေျမလြတ္ေျမလပ္မ်ားစြာ ႏုိင္ငံ၏ ေနရာအႏွံ႔အျပား၌ က်န္ရွိေနပါသည္။
ထုိကဲ့သို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအႏွံ႔အျပားရွိ ေျမယာအသုံးခ်စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ျခင္းမရွိေသးဘဲ က်န္ရွိေနသည့္ ေျမလြတ္ေျမလပ္၊ ေျမအမ်ဳိးအစားတြင္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးအနည္းငယ္ျဖင့္ လူတုိင္းလြယ္ကူစြာ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ႏုိင္သည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ပ်ဳိးေရးကုိ အားေပးေဆာင္႐ြက္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံ၏ ေျမယာအသုံးခ်မႈက႑ တုိးတက္လာမည္ျဖစ္ၿပီး ေက်းလက္ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို တုိက္႐ုိက္အက်ဳိးျပဳေစမည္ျဖစ္သည့္အျပင္ ႏုိင္ငံ၏ စက္မႈကုန္ၾကမ္း ျပည္ပပုိ႔ကုန္အမယ္သစ္တစ္မ်ဳိး ရရွိလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ မ်ားစြာအက်ဳိးရွိေစမည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ပ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ သိရွိေလ့လာႏုိင္ၾကေစရန္ မိတ္ဆက္ေပးတင္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အမ်ုိးအစားခြဲျခားျခင္း
သိပၸံအမည္ - Streculia versicolor Wall, Sterculia vermicolor Wall
ျမန္မာအမည္ - ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၊ ေဆးကုလားမပင္
အဂၤလိပ္အမည္ - မရွိ
မ်ဳိးစဥ္ - Malvales
မ်ဳိးရင္း - Sterculioideae
မ်ဳိးစု - Sterculia
မ်ဳိးစိတ္ - Sterculia versicolor
႐ုကၡေဗဒသြင္ျပင္လကၡာမ်ား
အပင္သ႐ုပ္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ သဘာ၀အားျဖင့္ ပင္စည္အျမင့္ ၅၀ ေပမွ ၉၀ ေပႏွင့္ လုံးပတ္ ၆ ေပမွ ၁၀ အထိရွိၿပီး ရွင္းလင္းေသာ အကုိင္းမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ႏွစ္ရွည္ပင္ အပင္ႀကီးအမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ ႐ြက္ေႂကြပင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး ေႏြရာသီ၌ အ႐ြက္ကင္းမဲ့ေလ့ရွိသည္။ ပင္စည္အေခါက္သည္ မီးခုိးျဖဴေရာင္၊ ျဖဴမြဲေရာင္ရွိတတ္ၿပီး အေခါက္အသားအတြင္းတြင္ ေလွ်ာ္္မွ်င္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။ ပင္စည္အစိတ္အပုိင္းမ်ားအားလုံး၌ အေစးမ်ားရွိၿပီး အေခါက္အပုိင္းအတြင္း၌ အေစးအမ်ားဆုံး တည္ရွိေနပါသည္။ အေစးမ်ားတည္ရွိေနသည့္ အက်ိအခၽြဲ ေျမာင္းမ်ားႏွင့္ သုိေလွာင္အိပ္မ်ားသည္ အေခါက္အတြင္းပုိင္းႏွင့္ အစာေၾကာတြင္လည္းေကာင္း၊ အသားတုိးလႊာတြင္လည္းေကာင္း၊ အရစ္လုိက္ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိေနပါသည္။
အ႐ြက္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏အ႐ြက္သည္ ႐ြက္မႊာ (၅) မွ (၇) ႐ြက္ရွိေသာ လက္၀ါးပုံ ႐ြက္ေပါင္းအမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ ႐ြက္လႊဲထြက္ကာ ႐ြက္ရင္းဖု သိသာထင္ရွားသည္။ ႐ွဴးခၽြန္ပုံ ႐ြက္ညႇာအစုံလုိက္ရွိၿပီး ေႂကြလြယ္သည္။ ႐ြက္မႊာမ်ားသည္ ဘဲဥရွည္သြယ္ပုံရွိၿပီး ထိပ္ပုိင္းခၽြန္လွ်က္ အေပၚမ်က္ႏွာျပင္ ေျပာင္ေခ်ာေနသည္။ အ႐ြက္ေအာက္မ်က္ႏွာျပင္ ၾကမ္းတမ္းကာ ႐ြက္ေၾကာမ်ား ထင္ရွားစြာရွိသည္။
အျမစ္
ထူးျခားခ်က္မွာ အပင္ငယ္စဥ္မွစတင္၍ အျမစ္တြင္ ထပ္ပြားႀကီးထြားမႈႏွင့္အတူ အစာသုိေလွာင္သည့္ အသားထူတစ္ရွဴးအစိတ္အပုိင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ပန္းခုိင္၊ ပန္းပြင့္
ထိပ္ထြက္ပန္းခုိင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး အေရအတြက္ (၄၀) မွ (၈၀) အထိပါရွိေသာ ပန္းပြင့္ငယ္ကေလးမ်ားသည္ အဆုံးမရွိ ပန္းခုိင္ေပါင္းအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိပါသည္။ ပန္းခုိင္ေပၚတြင္ ၾကယ္ပုံ အေမႊးမ်ား ထူထပ္စြာတည္ရွိေနသည္။ အပြင့္မ်ားသည္ လိင္႐ႈပ္ပြင့္မ်ားျဖစ္ကာ အဖုိပြင့္မ်ားႏွင့္ လိင္စုံပြင့္မ်ား ပြင့္ၾကသည္။ လိင္စုံပန္းတစ္ပြင့္လွ်င္ မအဂၤါငယ္အေစ့အိမ္ခန္း ၅ ခန္းပါရွိသည္။ အဖုိပန္းပြင့္၏ ဖုိအဂၤါအုံတြင္ ၁၂ ခုမွ ၁၅ ခုရွိ ၀တ္ဆံတုိင္မ်ားသည္ အေျခတြင္ ေပါင္းစုေနၾကသည္။ ပြင့္ဖတ္သည္ ေခါင္းေလာင္းပုံရွိၿပီး ပြင့္ခ်ပ္အုံ မပါရွိပါ။ ပန္းပြင့္မ်ားသည္ သင္းပ်ံ႕သည့္ အနံ႔ရွိကာ ႏုစဥ္အ၀ါေရာင္ရွိ၍ ရင့္လာခ်ိန္၌ အ၀ါရင့္ေရာင္ေျပာင္းလဲသြားသည္။
အသီးႏွင့္အေစ့
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏အသီးမွာ ပန္းတစ္ပြင့္မွ အသီးငယ္ ၄ ခုမွ ၆ ခုအထိပါရွိေသာ ခြံမာအက္ကြဲသီးေခၚ အေျမာင္းကြဲအသီးစု အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ အသီးငယ္တစ္ခုသည္ ထုလုံးခၽြန္ပုံျဖင့္ အတြင္းသုိ႔ေကြးေနကာ အေမႊးၾကမ္းမ်ား ဖုံးအုပ္ထားသည္။ ႏုစဥ္ စိမ္း၀ါေရာင္ရွိၿပီး ေနာက္ပုိင္းရင့္လာခ်ိန္ ေကာ္ေဇာနီေရာင္ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ၅ ေစ့မွ ၇ ေစ့ ရွိ အေစ့မ်ားသည္ အသီးငယ္တစ္ခုအတြင္း ခ်က္တုိင္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အတန္း ၂ တန္းျဖင့္ တြယ္ကပ္ေနသည္။ အေစ့မ်ား ေခ်ာမြတ္ကာ အညိဳရင့္ေရာင္ရွိသည္။ အေစ့ကုိေလွာ္၍ စားသုံးႏုိင္သည္။
ပြင့္သီးခ်ိန္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားသည္ ေအာက္တုိဘာလမွ ဒီဇင္ဘာလအထိ ပန္းမ်ားပြင့္ေလ့ရွိၿပီီး ဒီဇင္ဘာမွ မတ္လအထိ အသီးမ်ားႀကီးထြားရင့္မွဲ႔ၾကသည္။ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ရာသီတြင္ တစ္ပင္လုံးအ႐ြက္မ်ား အ၀ါေရာင္ေဖ်ာ့သြားၿပီး အသီးရင့္ခ်ိန္၌ အ႐ြက္မ်ားကင္းမဲ့ေနကာ အပင္ေပၚတြင္ နီရဲေနေသာ သီးခုိင္၊ သီးစုမ်ားကုိ ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္ရပါသည္။
အသုံး၀င္မႈ
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွာထုတ္ယူရရွိေသာ အေစခဲေျခာက္မ်ားအား ေလွ်ာ္ျဖဴေစ (၀ါ) ေဆးကုလားမ (Myanmar Sterculia gums) ဟုေခၚကာ ျပည္တြင္း၌ ၎ကုိ ေရခဲမုန္႔၊ ဂ်ယ္လီမုန္႔၊ ေ႐ႊရင္ေအး၊ ဖာလူဒါ စသည့္ ျမန္မာ့႐ုိးရာအေဖ်ာ္စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တြင္က်ယ္စြာ သုံးစြဲၾကသည့္အျပင္ တုိင္းရင္းေဆး၌ ဆီး႐ႊင္ေဆး၊ ၀မ္းႏႈတ္ေဆးအျဖစ္ ေဆး၀ါးအသြင္ အသုံးျပဳၾကပါသည္။ ပင္စည္အေခါက္မွ ေလွ်ာ္မွ်င္မ်ားစြာထုတ္ယူရရွိ၍ ႀကိဳးအမ်ဳိးမ်ဳိးျပဳလုပ္သုံးစြဲၾကၿပီး ပင္စည္အသားကုိ ခြဲစိတ္ကာ သစ္ပြသားအျဖစ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးသုံးစြဲၾကသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္အပါအ၀င္ ေလွ်ာ္ပင္၊ ေလွ်ာ္နီပင္စသည့္ ၎မ်ဳိးရင္း၀င္အပင္မ်ားမွ ရရွိေသာ အပင္ထြက္အေစးမ်ားကုိ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ထြက္္ရွိၿပီး ၎တုိ႔ကုိ Gum sterculia, Gum Karaya, Gum Kadaya, Indian tragacanth ဟုေခၚေ၀ၚၾကသည္။ ၎ Gum Karaya ေခၚ အပင္ထြက္အေစးမ်ားသည္ သၾကားႏွင့္ ယူ႐ုိနစ္အက္စစ္မ်ားမွ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚလာသည့္ တည္ေဆာက္ပုံ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ ကစီဓာတ္ေပါင္းစုမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ၎အေစးမ်ားသည္ galactan gelose ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ ေရကုိ အဆမ်ားစြာ စုပ္ယူ၍ ပြေစႏုိင္ျခင္း၊ ေရႏွင့္ေပါင္းစပ္၍ ႏူးည့ံေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ ဂ်ယ္အျဖစ္ ပုံသဏၭာန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာင္းလဲေစႏုိင္ျခင္း၊ ပ်စ္ခၽြဲေစးပ်စ္ေစျခင္း၊ ေကာ္ကပ္ႏုိင္စြမ္းရွိျခင္း၊ ေရအျပင္ အရက္ပ်ံ၊ အီသာႏွင့္ ဆီ အမ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ေပ်ာ္၀င္မႈမရွိျခင္း၊ အက္ဆစ္ေပ်ာ့မ်ားႏွင့္ အႏုဇီ၀ပုိးမ်ား၏ တုိက္စားၿဖိဳခြဲမႈဒဏ္ ခံႏုိင္ရည္ရွိျခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္မွ စုပ္ယူေခ်ဖ်က္ႏုိင္မႈမရွိျခင္း စသည့္ ဂုဏ္သတၱိမ်ားရွိပါသည္။ ေဖာ္ျပပါထူးျခားသည့္႐ုပ္ႏွင့္ ဓါတ္ဂုဏ္သတၱိမ်ားေၾကာင့္ ေလွ်ာ္မ်ဳိးရင္း၀င္ အပင္ထြက္ေစးမ်ားကုိ ကမၻာေပၚရွိ လူသုံးကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားစြာတြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသုံးျပဳေနၾကသည္။ ၎အေစးခဲေျခာက္မ်ားအား အမႈန္႔ျပဳလုပ္၍ သုံးစြဲၾကၿပီး အထူးသျဖင့္ အေဖ်ာ္ယမကာလုပ္ငန္းမ်ား၊ သေရစာႏွင့္ မုန္႔လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေဆး၀ါးႏွင့္ ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အလွကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အထည္အလိပ္ႏွင့္ ယကၠန္းလုပ္ငန္း၊ စကၠဴေပ်ာ့ဖတ္ႏွင့္ ပုံႏွိပ္လုပ္ငန္းမ်ား စသည္တုိ႔အျပင္ သားေရနယ္လုပ္ငန္း၊ ေရနံဓာတုလုပ္ငန္း၊ အထူးျပဳဖန္ထည္ မွန္ထည္လုပ္ငန္း အစရွိသည့္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ဳိးစုံတုိ႔တြင္ ေပါင္းစပ္ေရာေႏွာပစၥည္း၊ ေစးခဲ၊ ေစးပ်စ္ပစၥည္း၊ အနယ္စုပ္ပစၥည္း၊ အဖုံးအကာလႊာပစၥည္းမ်ားအျဖစ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးသုံးစြဲၾကသည္။
ယခုအခါ ေလွ်ာ္ျဖဴေစးကုိ ကားမွန္မ်ား (Glass Fiber) ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ေရာေႏွာကုန္ၾကမ္းပစၥည္းအျဖစ္ အသုံးျပဳရန္ ကမၻာေက်ာ္ကားကုမၸဏီအခ်ဳိ႕သည္ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ စက္႐ုံတည္ရန္ ကုန္ၾကမ္းႏွင့္ေနရာရွာေဖြလ်က္ရွိပါသည္။
ျမန္မာ၊ အိႏၵိယ တုိင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစး (၀ါ) Gum sterculia (သုိ႔) Gum Karaya ကုိ အမႈန္႔ျပဳလုပ္ၿပီး ၀မ္းႏႈတ္ေဆး၊ ၀မ္းခ်ဴေဆး၊ အနာက်တ္ေဆး၊ ကာမစိတ္ႂကြေဆးအျပင္ သြားဖာ သြားကပ္ေဆးမ်ားအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကသည္။ ၎သည္ အေရျပားႏွင့္ အနာေရာဂါျပဳ ဘတ္တီးရီးယားပုိးမ်ားစြာကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္သျဖင့္ ေဆးဂ်ယ္လီ၊ ေဆးပလာစတာ၊ ေဆးပတ္တီး၊ အေရျပားလိမ္းေဆးမ်ားအျဖစ္ ျပဳလုပ္သုံးစြဲၾကသည္။ ေလ့လာစမ္းသပ္မႈမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံထြက္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစသည္ ျပည္တြင္းေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အသုံးျပဳရန္ အိႏၵိယမွ မွာယူတင္သြင္းေနရေသာ အပင္ထြက္ အေစးတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ Gum tragacanth ေနရာတြင္ အစားထုိးသုံးစြဲႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
ေပါက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံေဒသအႏွံ႔အျပားတြင္ မူရင္းေဒသအျဖစ္ ေပါက္ေရာက္ၾကၿပီး မႏၲေလးတုိင္း၊ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မေကြးတုိင္းႏွင့္ ပဲခူး႐ုိးမေတာင္တန္းမ်ားအျပင္ အေနာက္႐ုိးမအစပ္ ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ရွမ္း႐ုိးမအစပ္ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြင္ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရသည္။ အႏၵိယႏုိင္ငံ အေရွ႕ဘက္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားတြင္လည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အပူပုိင္းေဒသႀကိဳက္အပင္ အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။
မ်ဳိး
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ေတြ႕ရွိရသည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ဳိးမ်ားတြင္ ႐ုိးတန္အနီပင္၊ ႐ုိးတန္အစိမ္းပင္၊ အေခါက္အျဖဴပင္ႏွင့္ အညိဳပင္ စသည္ျဖင့္ ေနရာေဒသအလုိက္ ေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း အေစးထြက္ရွိမႈႏွင့္ အေစးသဘာ၀အေျခအေနအျပင္ အပင္ပုံပန္းသဏၭာန္ကြဲျပားျခားနားမႈမရွိသျဖင့္ ေလွ်ာ္ျဖဴတစ္မ်ဳိးတည္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ႏွင့္မ်ဳိးႏြယ္တူ မ်ဳိးစိတ္ကြဲအပင္မ်ားရွိေနၿပီး ၎တုိ႔မွာ ေလွ်ာ္နီ၊ ဒုန္ေလွ်ာ္၊ ေလွ်ာ္၀ါ၊ ဘန္ေလွ်ာ္၊ ေလွ်ာ္အ၊ ေလွ်ာ္ပင္တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ အေစးထြက္ရွိမႈႏွင့္ အေစးသဘာ၀မ်ား တူညီၾကေသာ္လည္း ျမန္မာေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွရရွိသည့္ အေစးသည္ ျဖဴဆြတ္ေနၿပီး ေလွ်ာ္နီ၊ ေလွ်ာ္၀ါႏွင့္ ေလွ်ာ္ပင္မ်ားမွရရွိေသာ အေစးမ်ားသည္ နီ၀ါေရာင္ အနည္းငယ္သန္း၍ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္၌ ေလွ်ာ္ျဖဴေစးကဲ့သုိ႔ ေစ်းမရေပ။ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္မူ ေဖာ္ျပပါ ေလွ်ာ္ပင္၊ ေလွ်ာ္နီပင္မ်ားမွ အဓိကထား၍ (Gum Karaya) အျဖစ္ အေစးထုတ္ယူၾကပါသည္။
ေျမအမ်ဳိးအစားႏွင့္ ရာသီဥတု
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ေရ၀ပ္သည့္ေျမ၊ ေရစီးေရလာညံ့ေသာ ေျမမ်ားမွလြဲ၍ ေျမအမ်ုိးအစားအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေနရာေဒသအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔တြင္ စုိက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ္လည္း ထုံးဓါတ္ပါသည့္ ေက်ာက္စရစ္ေျမ၊ သဲဆန္ေျမ၊ ႏုံးစနယ္ေျမမ်ားကုိ ပုိမုိႏွစ္သက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပူႀကိဳက္အပင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ေဒသ အႏွံ႔အျပား သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ေဒသမေ႐ြး စုိက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းႏုိင္ပါသည္။ အျမင့္ေပ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ၿပီး စုိစြတ္ေအးျမသည့္ ေဒသမ်ားႏွင့္ ေလထုအစုိဓါတ္မ်ားေသာ ေဒသမ်ားတြင္ အေစးထုတ္ယူမႈ အခက္အခဲရွိႏုိင္သျဖင့္ စီးပြားျဖစ္ မစုိက္ပ်ဳိးသင့္ပါ။ မုိးေရခ်ိန္မ်ားသည့္ေဒသမ်ားတြင္ စုိက္ပ်ဳိးလုိလွ်င္ ေတာင္ေစာင္း ဆင္ေခ်ေလွ်ာ္ေနရာမ်ားတြင္ ေ႐ြးခ်ယ္စုိက္ပ်ဳိးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ကာ မုိးေရခ်ိန္ (၁၀၀) လက္မႏွင့္ ၎ေအာက္ရရွိသည့္ ေျမလတ္ပုိင္းေဒသမ်ား ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းႏွင့္ အထက္ပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ စီးပြားျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးရန္ ပုိမုိသင့္ေလွ်ာ္ပါသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ခင္း တည္ေထာင္လုပ္ကုိင္ျခင္း
ပ်ဳိးပင္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္အား အကုိင္းျဖတ္ကုိင္းထုိးနည္းျဖင့္ ပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ေသာ္လည္း ၎အပင္မ်ားသည္ ေရေသာက္ျမစ္အားနည္းၿပီး ေလဒဏ္ ခံႏုိင္ရည္မရွိသျဖင့္ အေစ့မွသာ ပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးသင့္ပါသည္။ အေစ့မွပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးရာတြင္ ေျမေဆြးပါ ပ်ဳိးအိတ္မ်ားတြင္ မ်ဳိးေစ့တုိက္႐ုိက္ထည့္ကာ ပ်ဳိးသက္ (၂ လ ၃ လ) အရြယ္၊ အ႐ြက္သုံးစုံခန္႔ရွိခ်ိန္တြင္ ေျမခ်စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ သဲေဘာင္တြင္ မ်ဳိးေစ့အေညႇာင့္ေဖာက္ၿပီး အ႐ြက္ႏွစ္စုံထြက္လာလွ်င္ ပ်ဳိးအိတ္သုိ႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းပ်ဳိးေထာင္ေပးႏုိင္သည္။ ပ်ဳိးအိတ္တြင္ အျမစ္မ်ားျမန္ဆန္စြာ ေဖာက္ထြက္ေျမစြဲသျဖင့္ အိတ္တြင္ ပ်ဳိးသက္ (၅ လ) ထက္ ပုိမထားသင့္ပါ။ ေျမေဘာင္မ်ားျဖင့္လည္း ပ်ဳိးေထာင္ႏုိင္ၿပီး အျမစ္ဥ ေကာင္းစြာ (မုံလာဥအ႐ြယ္ခန္႔) ျဖစ္ေပၚလာသည္အထိ ပ်ဳိးသက္ (၆ လ) မွ (၁ ႏွစ္ခြဲ) ခန္႔အထိ ထားရွိ၍ ႏႈတ္ယူေ႐ႊ႕ေျပာင္းစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ပ်ဳိးေထာင္စဥ္ ပ်ဳိးပင္မ်ားေရ၀ပ္ဒဏ္မခံႏုိင္သျဖင့္ ပ်ဳိးခင္းတြင္ ေရမမ်ားရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
စုိက္ပင္အေရအတြက္
တစ္ဧကလွ်င္ ေလွ်ာ္ျဖဴအပင္ေရ (၁၅၀) မွ (၃၀၀) ပင္ခန္႔အထိ ထားရွိစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ေတာင္ကုန္းေစာင္းမ်ားတြင္ အပင္အေရအတြက္ ပုိမုိစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ေဖာ္ျပပါအပင္အေရအတြက္ရရွိရန္ ပင္ျခား တန္းျခား အကြာအေ၀းကုိ ၂၅ ေပ x ၁၂ ေပ၊ ၃၀ ေပ x ၁၀ ေပ၊ ၂၀ ေပ x ၁၀ ေပ၊ ၁၅ ေပ x ၁၅ ေပ၊ ၁၅ ေပ x ၁၂ ေပ၊ ၁၂ ေပ x ၁၂ ေပ စသည္ျဖင့္ ႏွစ္သက္ရာအကြာအေ၀းထားရွိႏုိင္ၿပီး အပင္ငယ္စဥ္ ႏွစ္သက္ရာၾကားသီးႏွံ ရာသီပင္မ်ားထည့္သြင္း စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ၿခံစည္း႐ုိးစုိက္ပင္မ်ားကုိမူ (၇ ေပ သုိ႔မဟုတ္ ၁၀ ေပ) ျခား၍ စိပ္စိပ္စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။
စုိက္ပ်ဳိးျခင္းႏွင့္ ျပဳစုျခင္း
မုိးရာသီအတြင္း အခ်ိန္မီေျမခ်စုိက္ပ်ဳိးရၿပီး အပင္ရွင္သန္ျဖစ္ထြန္းလြယ္သျဖင့္ အလြယ္တကူ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ႏုိင္ေသာ္လည္း စုိက္က်င္းမ်ားကုိ ၁ ေပခြဲမွ ၂ ေပအထိ ေကာင္းစြာ တူးလွ်က္ ေျမေဆြးေျမၾသဇာမ်ား ထည့္သြင္းၿပီး စနစ္တက် ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္စုိက္ပ်ဳိးလွ်င္ အပင္ႀကီးထြားမႈ ပုိမုိျမန္ဆန္ေစပါသည္။
ထုိနည္းတူ သာမန္ျပဳစုထိန္းသိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ အပင္မ်ားသည္ ပုံမွန္ႀကီးထြားလာမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အပင္ငယ္စဥ္ ေပါင္းျမကက္သုတ္သင္ေပးျခင္း၊ လုိအပ္သည့္ ေျမၾသဇာမ်ားေကၽြးေမြးျခင္း၊ ၾကားထြန္၀င္ေပးျခင္း၊ မုိးေရႏွင့္ အစုိဓာတ္ထိန္းသိမ္းေပးျခင္း (ေကာက္႐ုိး၊ ျမက္ေျခာက္မ်ား တန္းၾကားထူထူအုပ္ျခင္း) စသည့္ အပင္ထိန္းသိမ္းျပဳစုမႈလုပ္ငန္းမ်ားကုိ စနစ္တက် ပုံမွန္ေဆာင္႐ြက္ေပးႏုိင္ပါက အပင္ပုိင္းႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ပုိမုိျမန္ဆန္ေစကာ အေစးအထြက္ႏႈန္းကုိပါ အက်ဳိးျပဳေစပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အပင္ႀကီးထြားမႈေကာင္းၿပီး အ႐ြက္ဧရိယာမ်ားျပားသိပ္သည္းမႈသည္ အေစးထြက္ကုိ အက်ဳိးျပဳေစသည္သာမက အေစးယူခ်ိန္တြင္ ပင္စည္အား ထီးကဲ့သို႔ အုပ္မုိးကာကြယ္ေပးထားသျဖင့္ ပင္စည္ေပၚမွ အေစးမ်ားကုိ မုိးေရေၾကာင့္ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ နည္းပါးေစပါသည္။
အေစးထုတ္အပင္အသက္အ႐ြယ္ႏွင့္ အေစးထုတ္သက္တမ္း
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပင္ငယ္စဥ္အ႐ြယ္မွစတင္ၿပီး အေစးမ်ားထြက္ေသာ္လည္း အပင္သက္ ၄ ႏွစ္သားမွ ၅ ႏွစ္သား၊ ပင္စည္လုံးပတ္ ၃ ထြာဆုိင္ခန္႔ (၂၇ လက္မခန္႔) အ႐ြယ္ေရာက္ရွိမွစတင္ အေစးထုတ္ယူသင့္ပါသည္။ အပင္ငယ္စဥ္ အေစးထုတ္ေစာလြန္းပါက အပင္ႀကီးထြားမႈ အားနည္းသြားႏုိင္ပါသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ သဘာ၀အားျဖင့္ ႏွစ္ ၇၀ မွ ၉၀ သက္တမ္းရွိေသာ ႏွစ္ရွည္ပင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ေသာ္လည္း အပင္အား အေစးထုတ္ဒဏ္ရာေပးျခင္းသည္ (အေစးထုတ္နည္းစနစ္အလုိက္) မူလသက္တမ္း၏ ထက္၀က္မက သက္တမ္း ေလ်ာ့က်သြားေစႏုိင္ပါသည္။ ျပကၡေရြေတာင္တန္း (ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္)၊ စစ္ကုိင္းႏွင့္ မင္းကြန္းေတာင္တန္း (စစ္ကုိင္းၿမိဳ႕နယ္)၊ တြင္းေတာင္ (ဘုတလင္ၿမိဳ႕နယ္) စသည့္ ေတာင္တန္းမ်ားအေပၚရွိ ေဒသခံမ်ား၏ ဓားထစ္နည္းျဖင့္ အေစးထုတ္ယူလ်က္ရွိ ေသာ သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားအားေလ့လာၾကည့္ရာ အေစးထုတ္ပင္အမ်ားစုမွာ (၁၀) ႏွစ္ အမ်ားဆုံး ၁၅ ႏွစ္အၾကာသာ အေစးထုတ္ႏုိင္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ (အေစးထုတ္သူအေပၚမူတည္လ်က္) အေစးထုတ္ကာလ (၂၅) ႏွစ္ခန္႔ရွိေနၿပီး ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဆက္လက္အေစးထြက္ရွိဆဲျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အေစးထုတ္ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ား ပ်က္စီးေသဆုံးမႈ အဓိကအေၾကာင္းရင္းသည္ ပင္စည္ဒဏ္ရာ ႀကီးမားမ်ားျပားမႈေၾကာင့္ ေလဒဏ္မုိးဒဏ္မခံႏုိင္ဘဲ က်ဳိးက်ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ဒဏ္ရာမွ ပင္စည္ထုိးပုိး အတြင္း၀င္ေရာက္ဖ်က္ဆီး၍ အပင္ေျခာက္ေသြ႕ ေသဆုံးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ အေစးထုတ္ႏုိင္သည့္ သက္တမ္းကာလသည္ အေစးထုတ္ပုံနည္းစနစ္ မ်ားအေပၚ မူတည္ေနၿပီး စနစ္တက်ေဆာင္႐ြက္လွ်င္ အပင္သက္တမ္းရွည္ၾကာစြာ အေစးထုတ္ယူႏုိင္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ အပင္သက္ (၅၀) ႏွစ္သက္တမ္းအထိ အေစးထြက္ေကာင္းေနေသာ အပင္ႀကီးမ်ားကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
အေစးထုတ္ပုံနည္းစနစ္မ်ား
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထုတ္ယူၾကရာတြင္ ပင္စည္ဓါးထစ္နည္းမ်ားကုိ သမာ႐ုိးက်လုပ္ကိုင္မႈမ်ားၿပီး အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ ေဆာက္ (သုိ႔မဟုတ္) လြန္ျဖင့္ ပင္စည္အေပါက္ေဖာက္နည္းကုိ အသုံးျပဳၾကသည္။
(၁) ဓါးထစ္နည္း
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထုတ္ယူရန္ ဦးစြာအပင္အား ျပင္ဆင္ရာတြင္ အပင္အျမင့္ ၁ ေပခြဲ၊ ၂ ေပခန္႔မွစ၍ ပင္စည္ေပၚတြင္ အနက္ ၁ လက္မမွ ၁ လက္မခြဲခန္႔၊ အက်ယ္ ၃ လက္မ ၄ လက္မခန္႔၊ လျခမ္းေကြးပုံ ဘန္ထစ္ျပဳလုပ္ ခုတ္လွီးေပးရသည္။ ပင္စည္အသားအနည္းငယ္ ျပတ္႐ုံသာခ်ိန္ဆျပဳလုပ္ရၿပီး ဓါးအစား ရဲဒင္း၊ လႊမ်ားျဖင့္ သုံးစြဲျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ထုိသုိ႔ျပဳလုပ္ျခင္းကုိ ပင္စည္ အေစးေၾကာျဖတ္ျခင္းဟု ေခၚသည္။ ဤကဲ့သု႔ိ ပင္စည္အေစးေၾကာျဖတ္ ဓားထစ္ျခင္းကို ပထမရာသီတြင္ ပင္စည္လုံးပတ္ အ႐ြယ္အစားေပၚမူတည္လ်က္ ၂ ေနရာ ၃ ေနရာခန္႔သာ ျပဳလုပ္ေပးရၿပီး အပင္ႀကီးလာမွ တျဖည္းျဖည္းေနရာမ်ားစြာ ဓားထစ္ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ပင္စည္ေပၚဓါးထစ္ရာတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုကုိ ထက္ေအာက္ အကြာအေ၀း ၁ ေပခြဲ၊ ၂ ေပခန္႔ျခားၿပီး ေနရာလႊဲျပဳလုပ္ရသည္။ ဓါးထစ္ေနရာေ႐ြးခ်ယ္ရာတြင္ ပင္စည္၏ ေလကြယ္ ေနကြယ္ ဘက္ျခမ္း၌ အေစးထစ္လွ်င္ အေစးအရည္အေသြး ညံ့တတ္သျဖင့္ ေန၊ ေလ ပုိမုိရရွိသည့္ ပင္စည္ဘက္ျခမ္းတြင္ ေ႐ြးခ်ယ္ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ပင္စည္အခုံး (အကုံး) ရွိေနလွ်င္ ၎ေနရာ၌ အေစးထုတ္လွ်င္ အေစးထြက္နည္းသည္ျဖစ္၍ ၎ပင္စည္အခုံးေနရာတြင္ ဓါးထစ္ျခင္းမျပဳရပါ။
ဤကဲ့သုိ႔ ပင္စည္အား အေစးေၾကျဖတ္ထားၿပီး ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ခန္႔အၾကာ အေခါက္ႏွင့္ အသားအၾကားမွ က်ီးေပါင္း (ေခၚ) မန္းရာ (ေခၚ) အသားႏုလႊာေကာင္းစြာျဖစ္ေပၚလာသည္ႏွင့္ ၎အသားႏုလႊာအား ဓါးထက္ထက္ျဖင့္ ထန္းလွီးသကဲ့သုိ႔ ပါးပါးရွပ္လွီးေပးရသည္။ ၎ကုိ အေစးေၾကာဖြင့္ျခင္း (၀ါ) မန္းျပင္ျခင္းဟုေခၚပါသည္။ ထုိသုိ႔ ေရွးဦးမန္းျပင္ျခင္းကုိ တစ္ပတ္ျခား ၁ ႀကိမ္ ၂ ႀကိမ္ခန္႔ျပဳလုပ္ေလ့က်င့္ေပးရသည္။ အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ ၁ ႀကိမ္ ၂ ႀကိမ္ျပင္႐ုံျဖင့္ အေစးထြက္မန္း ရရွိလာသည္။ ၎ကုိ မန္းနပ္သြားသည္ဟု ေခၚၾကသည္။ မန္းနပ္သြားမွ အေစးမ်ား ေန႔စဥ္မျပတ္ထြက္ရွိလာပါသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စည္အေပၚအေစးေၾကာဖြင့္ မန္းျပင္ေပးၿပီး ၎ေနရာရွိ အေခါက္သားအတြင္းမွ အေစးမ်ား ေန႔စဥ္စိမ့္ထြက္လာေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ အေစးမ်ားသည္ ထြက္စမွာပင္ ပ်စ္ခၽြဲခၽြဲကပ္ေစးေစးရွိၿပီး ျပင္ပေလအပူခ်ိန္ႏွင့္ ထိေတြ႕ကာ (၂၄) နာရီအတြင္း အေစးမ်ား ပ်စ္ခဲမာထန္႔သြားသည္။ ေလထုစုိထုိင္းဆမ်ားေနလွ်င္ အေစးမ်ားပ်စ္ခဲမႈ ၾကန္႔ၾကာသည္။ မုိးေရႏွင့္ထိလွ်င္ အေစးမ်ား ေပ်ာ္က်သြားသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အပင္ေပၚရွိအေစးခဲမ်ားကုိ ရာသီဥတု (မုိး အေျခအေန) ၾကည့္၍ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေစ၊ ရက္ျခားျဖစ္ေစ တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ေစ ခြါယူသိမ္းဆည္းႏုိင္ပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအတုိင္း အေစးေၾကာဖြင့္ထားေသာဒဏ္ရာ (မန္းရာ) မွ အေစးထြက္ရွိမႈ အတုိးအေလ်ာ့အေပၚမူ တည္လ်က္ (၅) ရက္မွ (၇) ရက္ခန္႔ၾကာတုိင္း ယခင္နည္းအတုိင္း ထပ္မံ၍ ဓါးျဖင့္လွီးျပင္ေပးရသည္။ အခ်ဳိ႕က ၂ ရက္ျခား ၃ ရက္ျခား မန္းျပင္ေပးၾကသည္။ အေစးမျပတ္ထြက္လာေရးအတြက္ မန္းရာသည္ အၿမဲစုိေနရန္ (၀ါ) မန္းနပ္ေနရန္လုိအပ္သျဖင့္ မန္းရာအေျခာက္မခံဘဲ (၀ါ) မန္းကၽြတ္ မန္းတင္မခံဘဲ အေျခအေနၾကည့္၍ လုိအပ္သလုိ ျပဳျပင္ေပးရသည္။ အေစးထြက္ရန္ လက္ႀကိဳက္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ၾကာအထိ မန္းျပင္စရာမလုိဘဲ အေစးမျပတ္ထြက္လာသည္လည္းရွိသည္။ အခ်ဳိ႕က ေဆာက္ငယ္ျဖင့္ မန္းရာအား အနည္းငယ္ထုိးဖဲ့ေပးၾကသည္။ အခ်ဳိ႕က ဓါးစူးခၽြန္ျဖင့္ အနည္းငယ္ထုိးဆြေပးၾကသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အေစးထြက္ပုံမွန္ရရွိရန္ မန္းျပင္ေပးသူ၏ နားလည္ကၽြမ္းက်င္မႈ လုိအပ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ အေစးထုတ္ဒဏ္ရာအား အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳျပင္လွ်က္ အေစးမ်ားပုံမွန္ထုတ္ယူေနရာမွ အသီးမ်ား ရင့္မွည့္ခ်ိန္ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီေရာက္ရွိလွ်င္ အေစးထြက္ ဆုတ္သြားသျဖင့္ မန္းျပင္မႈမျပဳလုပ္ေတာ့ဘဲ ရပ္နားၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ အပင္အားအနားမေပးဘဲ ဆက္လက္မန္းျပင္ အေစးထုတ္ယူၾကသည္လည္းရွိသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စည္အား အေစးထုတ္မန္းျပင္ျခင္းရပ္နားေပးလုိက္သည္ႏွင့္ မူလဒဏ္ရာသည္ ၆ လမွ ၇ လအၾကာတြင္ က်ီးေပါင္းတက္၍ အသားျပန္ပိတ္သြားသည္။ ေနာက္ရာသီ၌ မူလဒဏ္ရာေဟာင္းအေပၚမွေသာ္လည္းေကာင္း အေပၚပုိင္းသုိ႔ ေနရာေျပာင္း၍လည္းေကာင္း ဆက္လက္အေစးထုတ္ယူၾကသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ ပင္စည္လုံးပတ္ႀကီးမ်ားလ်င္ အပင္ကုိင္းတက္မ်ားအထိ တက္ေရာက္အေစးထုတ္ယူၾကသည္။ ပင္စည္အေပၚပုိင္းေနရာမ်ားတြင္ အေစးပုိမုိထြက္ေလ့ရွိသည္။
(၂) ေဆာက္႐ုိက္နည္း
ပင္စည္ေပၚတြင္ ေဆာက္ခုံးငယ္ျဖင့္ အ၀ုိင္းေပါက္ငယ္မ်ားျပဳလုပ္၍ အေစးထုတ္ယူသည့္နည္းျဖစ္ပါသည္။ ပင္စည္၏ ဒူး၊ ခါး ခန္႔အျမင့္ရွိေသာ ေနရာမွစ၍ ငါးမူး၊ သုံးမတ္ဆိုက္အ႐ြယ္ အ၀ုိင္းေပါက္ငယ္မ်ားကုိ ပင္စည္ပတ္လည္ ေနရာလႊဲကာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အကြာအေ၀း ၁ ေပမွ ၁ ေပခြဲစီျခားလ်က္ အေပါက္ ၅ ေပါက္မွ ၇ ေပါက္ခန္႔ ေဖာက္ေပးရသည္။ အေခါက္ျပတ္႐ုံ ေဖာက္ေပးရသည္။ အခ်ဳိ႕က လက္သမားသုံး “လြန္” ကိရိယာျဖင့္ ေဖာက္ၾကသည္။ ၎နည္းသည္ ဓားထစ္နည္းေလာက္ ပင္စည္ဒဏ္ရာ ႀကီးမားမႈမရွိပါ။ အေပါက္အေရအတြက္ကုိ ပင္စည္လုံးပတ္အ႐ြယ္အစားအရ ခ်ိန္ဆျပဳလုပ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ပင္စည္ေဖာက္ၿပီး ၁ ပတ္ ၂ ပတ္ခန္႔အၾကာ အေပါက္အတြင္း အသားႏုတက္လာလွ်င္ အေပါက္အတြင္းသားမ်ားကုိ ထန္းေႏြးဓါးကဲ့သုိ႔ ဓါးငယ္ဦးခၽြန္ျဖင့္ လွည့္ျခစ္လွီးေပးျခင္း (၀ါ) မ်က္ႏွာသစ္ေပးျခင္းျဖင့္ အေစးမ်ား ေန႔စဥ္ပုံမွန္ထြက္လာမည္ျဖစ္ပါသည္။ အေစးမ်ားပုံမွန္ထြက္ေရးအတြက္ အေပါက္အတြင္း အၿမဲစုိေနရန္ (၀ါ) မန္းနပ္ေနရန္ လုိအပ္ၿပီး တစ္နည္းအားျဖင့္ အသားႏုၾကမ္းမသြားရန္အတြက္ အေျခအေနၾကည့္၍ သုံးေလးရက္မွ တစ္ပတ္ ၁ ႀကိမ္ မ်က္ႏွာသစ္ မန္းျပင္ေပးရသည္။ မန္းရာၾကမ္းသြားၿပီး အေစးထြက္ရပ္သြားလွ်င္ ေနရာအသစ္ေျပာင္းကာ ေဖာက္ေပးရပါသည္။ မန္းျပင္ရာတြင္ အေပါက္အတြင္း သစ္သားအမႈိက္မ်ား မက်န္ရန္ သန္႔ရွင္းေပးရန္လုိအပ္သည္။ မုိးရာသီ၌ မုိးမ်ားစြာ႐ြာသြန္းၿပီးေနာက္ အေစးထုတ္ေပါက္မ်ားအတြင္း ေရတင္မက်န္ရန္ သန္႔ရွင္းေပးရသည္။ အေပါက္ကုိ ေအာက္ဘက္သို႔ အနည္းငယ္ ေစာင္းေဖာက္ေပးရန္လုိအပ္သည္။
(၃) သပ္ထုိးနည္း
ပင္စည္းအေခါက္အား ရဲဒင္း (သို႔) ေဆာက္ျပား (သုိ႔) ဓါးအသုံးျပဳ၍ အက်ယ္ ၂ လက္မခြဲခန္႔ ႐ုိက္ျဖတ္ၿပီး အေပၚျခမ္းအေခါက္ႏွင့္ အူတုိင္အတြင္းသုိ႔ အေနေတာ္သပ္တစ္ခုျဖင့္ ၃ လက္မခန္႔၀င္ေအာင္ ႐ုိက္သြင္းကာ သပ္အား ၁၂ နာရီမွ ၂၄ နာရီအၾကာထည့္ထားလုိက္ရသည္။ သပ္ထုိးဒဏ္ရာမွ အေစးမ်ားထြက္လာၿပီး တစ္ပတ္ခန္႔အၾကာတြင္ အေစးမ်ား ေကာက္ယူႏုိင္သည္။ ထုိ႔နည္းတူ အဂၤလိပ္အကၡရာ ဗြီ (V) ပုံ ႐ုိက္ျဖတ္၍ အေခါက္အားလွန္ထားျခင္းျဖင့္လည္း အေစးမ်ားထြက္လာေစသည္။ သပ္ေပါက္အေရအတြက္ကုိ အပင္၏ လုံးပတ္အ႐ြယ္အစားအရ (၃) ေနရာမွ (၅) ေနရာခန္႔ ျပဳလုပ္ေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၄) အေစးထြက္လႈံ႕ေဆာက္ပစၥည္းသုံးစြဲနည္း
သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားမွ အေစးရရွိရန္ လက္ရွိလုပ္ကုိင္ေနၾကေသာ ဓါးထစ္အေစးထုတ္နည္းတြင္ အမ်ားစုသည္ ပင္စည္အား ဒဏ္ရာႀကီးမားစြာ ျပဳလုပ္လ်က္ေနရာမ်ားစြာမွ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ အတုိင္းအဆမရွိ အေစးထုတ္ယူၾကျခင္းျဖစ္ရာ အပင္ႀကီးထြားမႈႏွင့္ မ်ဳိးပြားမႈကုိ မ်ားစြာထိခုိက္ၿပီး အပင္ေသဆုံးသည္အထိ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သဘာ၀အပင္မ်ားကုိ အသက္အ႐ြယ္မေ႐ြးလြန္က်ဴးစြာ ဓါးထစ္၊ အေစးထုတ္ယူမႈမ်ားေၾကာင့္ အပင္သက္တမ္းမရွည္ၾကပါ။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အပင္အားထိခုိက္မႈအနည္းဆုံးျဖင့္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိႏုိင္ေသာ သိပၸံနည္းက် အေစးထုတ္နည္းစနစ္ (၀ါ) မွန္ကန္သည့္ အေစးထုတ္နည္းစနစ္ျဖင့္ က်င့္သုံးလုပ္ကုိင္ႏုိင္ရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံ Madhya Pradesh ႏွင့္ Andhra Pradesh ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အိႏၵိယသစ္ေတာဌာနမွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္က ေလွ်ာ္ပင္ႏွင့္ ေလွ်ာ္နီပင္မ်ား၌ အေစးထုတ္နည္းစနစ္ကုိ စမ္းသပ္ရွာေဖြခဲ့ရာ ပင္စည္အား အေပါက္ငယ္မ်ားေဖာက္ၿပီး အေစးထြက္လႈံ႕ေဆာ္ပစၥည္းျဖစ္သည့္ Ethephon ေခၚ 2-chloroethyl Phosphonic acid သုံးစြဲျခင္းျဖင့္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ Ethephon သုံးစြဲျခင္းျဖင့္ သမာ႐ုိးက်အေစးထုတ္နည္းထက္ (၁၀) ဆခန္႔ အေစးပုိမုိထြက္ရွိသည့္အျပင္ အေစးအရည္အေသြးသည္လည္း ပုိမုိေကာင္းမြန္ကာ ဒဏ္ရာမ်ားကုိလည္း အလ်င္အျမန္ အသားျပန္ပိတ္သြားေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ Ethephon သုံးစြဲ၍ အေစးထုတ္ယူလုပ္ကုိင္ပုံမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါသည္။
ပင္စည္အျမင့္ ၃ ေပခန္႔တြင္ ပင္စည္ေဖာက္ကိရိယာအသုံးျပဳ၍ အခ်င္း ၁ လက္မ၏ ေလးပုံတစ္ပုံ (တစ္မတ္၀ုိင္းခန္႔)၊ အနက္ ၁ လက္မမွ ၁ လက္မခြဲခန္႔ရွိ အေပါက္မ်ားကုိ ပင္စည္ပတ္လည္၌ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အကြာအေ၀း ၈ လက္မမွ ၁၂ လက္မခန္႔ ထားရွိလ်က္ ပင္စည္လုံးပတ္ အ႐ြယ္အစားေပၚမူတည္ၿပီး အေပါက္အေရအတြက္ ၇ ေပါက္မွ ၁၅ ေပါက္အထိ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ထုိသုိ႔ေဖာက္ၿပီးလွ်င္ အေပါက္မ်ားအတြင္းသုိ႔ (၂၈၅) မီလီဂရမ္ တက္ႂကြပစၥည္းပါ Ethephon ေဆးရည္ ၁ စီစီ (285 mg active substance in 1 mlgr) ထည့္သြင္းေပးျခင္းျဖင့္ အေစးမ်ား ေလးငါးနာရီခန္႔အၾကာတြင္ စိမ့္ထြက္လာကာ ၁ ပတ္အၾကာတြင္ အေစးေကာက္ယူႏုိင္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထုတ္ယူရာတြင္ အထက္ေဖာ္ျပပါနည္းစနစ္အတုိင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီး၊ သမာ႐ုိးက်အေစးထုတ္နည္းစနစ္မ်ားတြင္လည္း Ethephon သုံးစြဲလုပ္ကုိင္ႏုိင္ပါသည္။ သတိျပဳရန္မွာ ပင္စည္အေစးေၾကာျဖတ္ဒဏ္ရာျပဳလုပ္ရာတြင္ ပင္စည္ထိခုိက္မႈအနည္းဆုံးျဖစ္ေစရန္အတြက္ ပင္စည္လုံးပတ္ ၁ ေပမွ ၁၅ လက္မလွ်င္ တစ္ေပါက္ႏႈန္းခန္႔သာ ျပဳလုပ္၍ Ethephon ကုိ ေဆးႏႈန္းထားမွန္ကန္စြာ သုံးစြဲရမည္ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္အေစးထုတ္နည္းစနစ္ က်င့္သုံးသည္ျဖစ္ေစ အပင္အေျခအေနႏွင့္ အေစးထြက္အေျခအေနေပၚမူတည္လ်က္ ခ်င့္ခ်ိန္ေဆာင္႐ြက္သြားရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္အေစးထြက္ေဆးအျဖစ္ ရာဘာတြင္သုံးစြဲသည့္ Vitax ကဲ့သုိ႔ အေစးထြက္အားေဆးမ်ားကုိလည္း သုံးစြဲနုိင္ပါသည္။
အေစးထုတ္ရာသီခ်ိန္
ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ ပင္စည္အား အေစးေၾကာျဖတ္ျခင္း၊ ေဖာက္ျခင္း၊ ဓါးထစ္ျခင္း စသည့္အေစးထုတ္ရန္ ျပင္ဆင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ပင္စည္၌ အ႐ြက္မ်ားစုံညီေ၀ဆာေနၿပီး အစုိဓါတ္ရရွိသည့္ မုိးဦးက်ကာလ ေမ၊ ဇြန္လမ်ားတြင္ စတင္ျပဳျပင္လုပ္ကုိင္ၾကပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ မုိးကာလမွ ေဆာင္းကာလ တစ္ေလွ်ာက္လုံး အေစးထုတ္ယူၾကၿပီး အပြင့္အသီး ႀကီးထြားရင့္မွည့္ခ်ိန္ျဖစ္သည့္ ေႏြရာသီကာလမ်ားတြင္ အေစးထြက္သည္လည္း ေလ်ာ့နည္းလာသည္ျဖစ္၍ ၎အခ်ိန္တြင္ အေစးမထုတ္ဘဲ အပင္အား အနားေပးၾကသည္။ အကယ္၍ အပြင့္အသီးမ်ား ေခၽြထားၿပီး အစိုဓါတ္ရွိေနလွ်င္ အ႐ြက္မေႂကြမီအထိ ဆက္လက္ အေစးထုတ္ယူႏုိင္သည္။ မုိးမ်ားသည့္ အရပ္ေဒသမ်ား၌ မုိးျပတ္ခ်ိန္ႏွင့္ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီကာလမ်ားတြင္ အေစးထုတ္ယူႏုိင္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ေဒသတစ္ခု၏ ရာသီဥတုအေပၚမူတည္လ်က္ တစ္ရာသီ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေစးထုတ္ကာလ အနည္းဆုံး ၅ လမွ ၈ လအထိ ရရွိပါသည္။
အေစးေကာက္ယူသိမ္းဆည္းျခင္း
ပင္စည္ဒဏ္ရာမွထြက္လာေသာ အေစးခဲမ်ားကုိ ရာသီဥတုအေျခအေနၾကည့္၍ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေစ၊ ရက္ျခားျဖစ္ေစ ေကာက္ယူၿပီး မာခဲသြားေအာာင္ ႏွစ္ေနခန္႔လွန္းေပးရသည္။ ၿပီးလွ်င္ အရိပ္ေအာက္တြင္ ၂ ရက္ခန္႔ ေလသလပ္ခံထားၿပီး ထုတ္ပုိးသယ္ပုိ႔ႏုိင္ပါသည္။ အေစးခဲမ်ားေပၚတြင္ ဖုန္၊ ခဲ၊ သလဲမ်ား၊ အမႈိက္စမ်ား၊ အညစ္အေၾကးမ်ားႏွင့္ သစ္တုိသစ္စမ်ားမရွိရန္ ဂ႐ုစုိက္သန္႔စင္ေပးရသည္။ အေရာင္မလွေသာအေစးမ်ားကိုလည္း သီးျခားစီခြဲထုတ္ေပးရသည္။ အေရာင္၀ါညစ္ေနလွ်င္ ဒုတိယတန္းစားျဖစ္ၿပီး၊ အေရာင္လည္းမလွ အညစ္အေၾကးမ်ားလည္းရွိေနလွ်င္ ေအာက္စ တတိယတန္းစားျဖစ္ကာ ျဖဴေဖြးသန္႔စင္ေနမွသာ ပထမတန္းစားအဆင့္၀င္၍ ေစ်းေကာင္းရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ သန္႔ရွင္းျဖဴေဖြးေနသည့္ ႀကိဳးမွ်င္စသဏၭာန္အေစးမ်ား (က်စ္စာ) ကုိ ေစ်းပုိမုိေပး၀ယ္ၾကသည္။
အေစးထြက္ႏႈန္း
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ခင္းမ်ားတြင္ အေစးထြက္ေကာင္းသည့္ရာသီ၌ အေစးထြက္မ်ားသည့္အပင္မ်ားမွ တစ္ပင္လွ်င္ အေစးေျခာက္ ၂ က်ပ္သားမွ ၃ က်ပ္သားအထိ ေန႔စဥ္ရရွိၿပီး အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ ေန႔စဥ္ ၁၅ က်ပ္သားမွ ၂၅ က်ပ္သားအထိ ထူးျခားစြာ ထြက္ရွိၾကပါသည္။ သဘာ၀အပင္မ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ ၅၀ က်ပ္သားအထိ ထြက္ရွိေနေသာ အပင္ႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အိမ္ၿခံ၀န္းစုိက္ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားသည္ သာမန္အပင္မ်ားထက္ အေစးထြက္ေကာင္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စုိက္ခင္းႏွင့္ သဘာ၀အပင္မ်ားတြင္ အပင္အားလုံးအေစးထြက္ႏႈန္း တသမတ္တည္းမရွိၾကဘဲ အထြက္မ်ားသည့္အပင္အေရအတြက္ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔သာ ပါရွိတတ္၍ အေစးရရွိမႈ ေကာင္း၊ သင့္၊ ညံ့ အပင္မ်ားပါရွိမႈအရ အပင္သက္တမ္း ႏုစဥ္ကာလ၌ ေလွ်ာ္ျဖဴတစ္ပင္၏ ေန႔စဥ္ပ်မ္းမွ်အထြက္မွာ ၁ က်ပ္သားခန္႔ျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ တစ္ဧကစုိက္ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ (၂၀၀) ခန္႔မွ ေန႔စဥ္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစး (၂) ပိႆာခန္႔ ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္တစ္ပင္မွ တစ္ရာသီလွ်င္ အေစးအနည္းဆုံးအထြက္ (၁.၅) ပိႆာမွ (၂) ပိႆာခန္႔ ပုံမွန္ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေဖာ္ျပပါအထြက္ႏႈန္းမ်ားသည္ မႏၲေလးတုိင္း၊ သာမန္စုိက္ေလွ်ာ္ျဖဴစုိက္ခင္းမ်ားႏွင့္ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚရွိ သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ား၏ ပုံမွန္ႏွင့္ ပ်မ္းမွ်အေစးထြက္ရွိမႈအေျခအေနျဖစ္ပါသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ စုိက္ပင္မ်ားႏွင့္ သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ား၏ အေစးထြက္ႏႈန္းသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားေပၚမူတည္ေနေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။
(၁) မ်ဳိး ။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်ဳိးစမ္းသပ္ၿပီး သီးသန္႔ေ႐ြးခ်ယ္ထုတ္လုပ္ထားသည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ဳိး (သို႔မဟုတ္) စပ္မ်ဳိးမ်ားမရွိေသးပါ။ သဘာ၀တြင္ အ႐ြက္႐ုိးတန္နီေသာအပင္ႏွင့္ ႐ုိးတန္စိမ္းေသာအပင္ႏွစ္မ်ဳိးရွိေသာ္လည္း အေစးထြက္ႏႈန္း ကြာျခားမႈမရွိေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။ အေစးထြက္ေကာင္းသည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ လကၡဏာသည္ ႐ြက္အုပ္ေကာင္း၍ အေခါက္အသားမွာ ထူထူပြပြျဖစ္ေနပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အေစးမ်ားမ်ားထြက္သည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားမွ မ်ဳိးကုိ သီးသန္႔ေ႐ြးခ်ယ္မ်ဳိးယူ စုိက္ပ်ဳိးသြားရန္ျဖစ္ပါသည္။
(၂) ေျမအမ်ဳိးအစား ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ေျမအမ်ဳိးအစားမ်ဳိးစုံတြင္ စုိက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ္လည္း သဲဆန္ႏႈန္းေျမႏွင့္ သဲေက်ာက္စနယ္ေျမမ်ားတြင္ အေစးထြက္ေကာင္းမြန္တတ္ၿပီး ထုံးဓါတ္ႂကြယ္၀ေသာေျမမ်ားကုိ ႏွစ္သက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
(၃) အပင္သက္တမ္းႏွင့္ လုံးပတ္အ႐ြယ္အစား ။ ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အပင္သက္တမ္းႏွင့္ လုံးပတ္အ႐ြယ္အစားႀကီးမားလာပါက အေစးပုိမုိရရွိလာပါသည္။ သဘာ၀တြင္ အပင္သက္တမ္းႏွစ္ (၅၀) အထိ အေစးထြက္ေကာင္းေနေသာ အပင္မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေလ့လာမႈအရ သဘာ၀ေတာမ်ားရွိ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပင္သက္တမ္း ၇ ႏွစ္ ၈ ႏွစ္ ခန္႔မွ ၁၅ ႏွစ္ ၂၀ ႏွစ္အတြင္း အေစးထြက္အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိပါသည္။
(၄) အေစးထုတ္ရာသီခ်ိန္ ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး အေစးထြက္ရွိေသာ္လည္း အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရာသီကာလမွာ ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ မုိးလယ္ကာလမွ ေဆာင္းလယ္ကာလ (ဇူလုိင္လမွ ႏုိ၀င္ဘာလ) အထိ ၅ လခန္႔ျဖစ္ၿပီး က်န္ကာလမ်ား (ေျခာက္ေသြ႕ရာသီ) တြင္ အထြက္ေလ်ာ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းတြင္ ေန႔ညအပူအေအးကြာျခားမႈမ်ားေသာ ကာလမ်ားတြင္ အေစးပုိထြက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ မုိးရာသီတြင္ အေစးထြက္မ်ားေသာ္လည္း အေစးအရည္အေသြးညံ့တတ္ၿပီး မုိးကုန္ရာသီတေလွ်ာက္ အရည္အေသြး ပုိမုိေကာင္းမြန္ေသာ အေစးမ်ားကုိ ရရွိေလ့ရွိပါသည္။ မုိး႐ြာသြန္းမႈႏွင့္ အစုိဓါတ္ရွိမႈသည္ အေစးထြက္ကုိ မ်ားစြာလႊမ္းမုိေနရာ မုိးေကာင္းေသာႏွစ္တြင္ အေစးထြက္မ်ား၍ မုိးေခါင္ေသာႏွစ္တြင္ အေစးအထြက္ေလ်ာ့နည္းေလ့ရွိသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အေစးထြက္ေကာင္းရန္ မုိးေရႏွင့္ အစုိဓါတ္ထိန္သိမ္းနည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးေဆာင္႐ြက္ရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
(၅) အေစးထုတ္နည္းစနစ္ႏွင့္ မန္းျပင္ပုံျပင္နည္း ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထြက္လာရန္ ပင္စည္အား ဒဏ္ရာမ်ားျပဳလုပ္ေပးရျခင္းျဖစ္ရာ လုိအပ္သည္ထက္ ဒဏ္ရာႀကီးမားမ်ားျပားသြားပါက အပင္ႀကီးထြားမႈကုိ ထိခုိက္ေစသည့္အျပင္ အေစးအထြက္ကုိပါ ယုတ္ေလ်ာ့ေစတတ္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အေစးထြက္ေကာင္းရန္ ပင္စည္အား ဒဏ္ရာအနည္းဆုံးေပးၿပီး အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိေစေသာနည္း (၀ါ) မွန္ကန္ေသာအေစးထုတ္နည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ၎အျပင္ အေစးမျပတ္ထြက္ေနရန္ အပင္အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး လုိအပ္သလုိ မန္းျပင္ေပးရသျဖင့္ အေစးအထြက္ႏႈန္းေကာင္းရန္ မန္းျပင္သူ၏ နားလည္ကၽြမ္းက်င္မႈလည္း လုိအပ္ပါသည္။
(၆) ျပဳစုထိန္းသိမ္းနည္းစနစ္ ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပင္ျဖစ္ထြန္းလြယ္၍ သာမန္စုိက္ပ်ဳိးထားျခင္းျဖင့္ ေရေျမသဘာ၀အေပၚမူတည္လ်က္ ပုံမွန္ႀကီးထြားလာကာ အေစးထုတ္ခ်ိန္တြင္ အေစးထြက္သည္လည္း သာမန္ႏႈန္းျဖင့္ ပုံမွန္ရရွိေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ သာမန္ႏႈန္းထက္အေစးထြက္ပုိမုိရရွိလုိပါက မိမိစုိက္ခင္းအား အစာႏွင့္ေရလုိအပ္သလုိ ျဖည့္ဆည္းပ့ံပုိးေပးလ်က္ ပုံမွန္ျပဳစုထိန္းသိမ္းေပးရန္ လုိအပ္ပါသည္။ အေစးထြက္တုိးရန္ ဓါတ္ေျမၾသဇာမ်ား ထည့္သြင္းေကၽြးေမြးႏုိင္ေသာ္လည္း ေရရွည္ေျမသဘာ၀ တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာေစရန္ သဘာ၀ေျမၾသဇာမ်ားႏွင့္ ၾသဂဲနစ္ေျမၾသဇာမ်ားကုိသာ အဓိကထားသုံးစြဲသင့္ပါသည္။
ပုိးမႊားေရာဂါ
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္တြင္ ဖ်က္ပုိးက်ေရာက္မႈႏွင့္ ေရာဂါက်ေရာက္မႈျပႆနာမ်ား အထူးအေထြမရွိပါ။ အပင္ငယ္စဥ္ ႐ြက္စားပုိးမ်ား က်တတ္ၿပီး အေစးယူခ်ိန္၌ ဒဏ္ရာေနရာမွ ပင္စည္ထုိးပုိး ၀င္တတ္သည္။ ၎ပုိးေဖာက္ရာေတြ႕လွ်င္ ေတြ႕ခ်င္း အေပါက္အတြင္း တုတ္ေခ်ာင္းငယ္ျဖင့္ ထုိးသြင္းသုတ္သင္ပစ္ႏုိင္သည္။ အေစးထုတ္ဓါးထစ္ဒဏ္ရာ နက္လြန္းပါက အူတုိင္အတြင္း မုိးေရမ်ား၀င္ၿပီး ပင္စည္ပုိးထုိးအျပင္ ပင္စည္ပုတ္ မႈိေရာဂါပါ ပူးတြဲက်ေရာက္တတ္ပါသည္။ ပင္စည္အေခါက္ေပၚ အေပြးတေလွ်ာက္ ျခတတ္တတ္၍ မျပတ္ၾကည့္႐ႈ ရွင္းလင္းေပးျခင္း၊ ပင္ေျခတြင္ ျခေဆးျဖဴးထားျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါသည္။
အေစးထုတ္ယူေနေသာ အပင္မ်ားတြင္ အေစးထြက္ရွိရာ မန္းရာအသားႏုအတြင္း ကိုက္ျခစ္စားပုိးငယ္မ်ား က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၎ပုိးေလာက္ေကာင္ငယ္မ်ားရွိေနျခင္းသည္ အပင္အားထိခုိက္ေစျခင္း အထူးမရွိဘဲ အေစးထြက္ရွိမႈကုိ လႈံ႕ေဆာ္ေပးေနသျဖင့္ အပင္မွ အေစးပုိမုိထြက္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎ပုိးေကာင္ငယ္မ်ား၏ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ အေစးမ်ားေပၚက်ကာ ညစ္ေပေစသျဖင့္ ဂ႐ုစုိက္သန္႔ရွင္းေပးရန္လုိအပ္ၿပီး ၎ပုိးငယ္မ်ားကုိ မန္းျပင္ခ်ိန္၌ ဓါးျဖင့္ရွင္းလင္းဖယ္ထုတ္ေပးႏုိင္သည္။
ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ေစ်းကြက္အေျခအေန
ကမၻာေပၚတြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသည္ အပင္ထြက္အေစးမ်ားကုိ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္တင္ပို႔ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏုိင္ငံျခားတင္ပုိ႔မႈတန္ခ်ိန္ (၃၀၀၀) ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ၀ယ္ယူတင္သြင္းသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ား အေမရိကန္ႏုိင္ငံႏွင့္ အာရွေဒသမွ စက္မႈထြန္းကားသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွထြက္ေသာ ေဆးကုလားမကုိ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ေရာင္း၀ယ္ၾကၿပီး ေဆးကုလားမထုတ္လုပ္မႈသည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တန္ခ်ိန္ ၁၀၀ ခန္႔ရွိႏုိင္ကာ အမ်ားစုကို ျပည္ပသို႔တင္ပုိ႔ၾကပါသည္။ မႏၲေလးတုိင္းႏွင့္ စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသမ်ားမွ ေဆးကုလားမအမ်ားဆုံးရရွိၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားမွလည္း ထြက္ရွိပါသည္။ သီးျခားစုိက္ခင္းမ်ားမွ ထုတ္လုပ္မႈ အနည္းအက်ဥ္းသာရွိကာ ေတာေတာင္မ်ားေပၚရွိ သဘာ၀အပင္မ်ားမွ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ရရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျပည္တြင္း၌ ေဒသခံေလွ်ာ္ျဖဴေစးေကာက္ခံစုေဆာင္း၀ယ္ယူသူမ်ားသည္ သာစည္၊ မိတၳီလာ၊ မႏၲေလး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မ်ားရွိ အ၀ယ္ဒုိင္မ်ားသုိ႔ ေပးသြင္းေရာင္းခ်ၾကၿပီး ၎အ၀ယ္ဒုိင္ကုန္သည္မ်ားက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ထုိင္း၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္ ျပည္တြင္းျပည္ပ၀ယ္လုိအားရွိေနၿပီး ျပည္တြင္း၌ လက္ရွိနယ္ေပါက္ေစ်းသည္ ပစၥည္းအရည္အေသြး အတန္းအစားေပၚမူတည္လ်က္ တစ္ပိႆာလွ်င္ ၇၀၀၀ က်ပ္မွ ၁၅၀၀၀ က်ပ္အထိ ေရာင္း၀ယ္ၾကပါသည္။
နိဂုံး
ကမၻာေပၚရွိ စက္မႈႏုိင္ငံမ်ားစြာသည္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစးကဲ့သို႔ အပင္ထြက္အေစးမ်ားကုိ ေဆး၀ါး၊ အလွကုန္၊ စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ အျခားစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားစြာတြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသုံးျပဳလ်က္ရွိေနရာ ကုန္ၾကမ္းလုိအပ္ခ်က္မ်ားျပားလာျခင္းႏွင့္ သဘာ၀အပင္မ်ား ရွားပါးလာၿပီး ပစၥည္းထြက္ရွိ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း စသည့္အေျခအေနမ်ားအရ ႏွစ္စဥ္ ျပည္တြင္းျပည္ပ၀ယ္လုိအား တုိးတက္လ်က္ရွိေနပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ခင္းမ်ား ထူေထာင္လုပ္ကုိင္ျခင္းျဖင့္ အလားအလာေကာင္းသည့္ စီးပြားျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္း တစ္ခုျဖစ္လာပါသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ကုိ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ျခင္းသည္ အျခားႏွစ္ရွည္ပင္မ်ားကဲ့သို႔ ႏွစ္ကာလအခ်ိန္မ်ားစြာ မေစာင့္ရဘဲ အခ်ိန္တုိႏွစ္ကာလအတြင္း ၀င္ေငြေကာင္းစြာရရွိလာႏုိင္သည့္အျပင္ လုပ္ငန္းကုန္က်စရိတ္လည္း နည္းပါး၍ စီးပြားေရးတြက္ေျခကုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံေဒသအခ်ဳိ္႕တြင္ တစ္ပုိင္တစ္ႏုိင္ စုိက္ခင္းမ်ားႏွင့္ စီးပြားျဖစ္စုိက္ခင္းမ်ား တည္ေထာင္လုပ္ကုိင္ေနၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
ထုိကဲ့သို႔ သီးျခားေလွ်ာ္ျဖဴစုိက္ခင္းမျပဳလုပ္ႏုိင္ေသာ္လည္း မိမိစုိက္ခင္း၊ ယာခင္း၊ အိမ္ၿခံ၀န္းပတ္လည္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အရိပ္ပင္၊ ေလကာပင္၊ ၿခံစည္း႐ုိးပင္မ်ားအျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးထားျခင္းျဖင့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ေလွ်ာ္ျဖဴေစးထုတ္ယူရရွိၿပီး လစဥ္ပုံမွန္၀င္ေငြရရွိလာမည္ျဖစ္ရာ အျခားစုိက္ခင္းစရိတ္ႏွင့္ မိသားစု ေန႔စဥ္ေစ်းသုံးအတြက္ပါ ေငြပေဒသာပင္အလား တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး ေထာက္ပံ့ေပးေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ကုိ လူတုိင္း တစ္ပုိင္တစ္ႏုိင္ စုိက္ပ်ဳိးၾကျခင္းျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသ ဆင္းရဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ တုိက္႐ုိက္အေထာက္အကူျပဳေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
၎အျပင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ကာဗြန္စုပ္ယူမႈအားေကာင္းသည့္အပင္ အမ်ဳိးအစားျဖစ္၍ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ စိမ္းလန္းစုိေျပေရးအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳ အက်ဳိးရွိေစသည္ျဖစ္ရာ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းေဒသ စိမ္းလန္းစုိေျပေရးႏွင့္ သစ္ေတာျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစီမံကိန္းမ်ားတြင္ တြဲဘက္အသုံးျပဳစုိက္ပ်ဳိးသင့္ေသာ အပင္ျဖစ္ပါေၾကာင္း သတင္းေကာင္းပါးတင္ျပလုိက္ရပါသည္။
ခင္ေမာင္၀င္း (စက္မႈသီးႏွံ)
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္နည္းလမ္းၫႊန္
(အေစးအထြက္တုိးတက္ေရးနည္းလမ္းမ်ား)
၁။ ေရမ၀ပ္သည့္ေျမ၊ ေရစီေရလာေကာင္းသည့္ သဲႏုန္းဆန္ေျမ၊ သဲစနယ္ေျမမ်ားကုိ ေ႐ြးခ်ယ္စုိက္ပ်ဳိးပါ။
၂။ အေစးထြက္ေကာင္း၍ အေခါက္ထူပြေသာ အပင္ (ျမန္မာမ်ဳိးသန္႔) မွ မ်ဳိးေစ့မ်ားကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ယူ၍ ပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးပါ။
၃။ တစ္ဧကလွ်င္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ ၁၅၀ မွ ၃၀၀ ပင္ခန္႔စုိက္ပ်ဳိးပါ။ ပင္ျခားတန္းၾကားအကြာအေ၀း အစိပ္အက်ဲကုိ ၁၂ x ၁၂ ေပ မွ ၁၇ x ၁၇ ေပအတြင္း ႏွစ္သက္သလုိ ထားရွိစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ ၿခံစည္း႐ုိးမ်ားတြင္စုိက္ပါက ၁၀ ေပ ျခားစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။
၄။ မစုိက္မီ အနက္ အက်ယ္ ၁ ေပခြဲသုိ႔မဟုတ္ ၂ ေပရွိ စုိက္က်င္းမ်ားကုိ ၁ လခန္႔ ႀကိဳတင္တူး၍ ၁ က်င္းလွ်င္ ႏြားေခ်းေဆြးႏွင့္ ေျမေဆြး ၂ ျပည္၊ လေၾကးမႈန္႔ ႏုိ႔ဆီဗူး၀က္ခန္႔ႏွင့္ တီစူပါေျမၾသဇာ ဟင္စား ၂ ဇြန္းထည့္ကာ က်င္စာျဖည့္၍ ေရေမႊသမထားပါ။ စုိက္က်င္းမ်ားကုိ မုိးမက်မီ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရမည္။
၅။ မုိး ၂ မုိး ၃ မုိး႐ြာၿပီး စုိက္က်င္းေအာက္ခံအစုိဓါတ္ေကာင္စြာရွိခ်ိန္ ဇြန္ ဇူလုိင္ ၾသဂုတ္လမ်ားတြင္ အေစာဆုံးစုိက္ပ်ဳိးပါ။ ေရရလွ်င္ မုိးႀကိဳေရေပးစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။
၆။ ပ်ဳိးသက္ ၂ လမွ ၃ လခန္႔ရွိ အိတ္ပ်ဳိးပင္မ်ားျဖင့္ စုိက္ပ်ဳိးပါ။ ေျမအိတ္မဲ့ပ်ဳိးပင္မ်ား စုိက္ပ်ဳိးလွ်င္ အ႐ြက္မ်ားေလွ်ာ့ခ်ကာ အျမစ္ဥေျဖာင့္တန္းစြာထားစုိက္ပါ။ ေဘာင္ပ်ဳိးခင္းမွ ၆ လ မွ ၁ ႏွစ္သားအ႐ြယ္ပ်ဳိးပင္မ်ားကုိ ႏႈတ္ယူစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ အျမစ္ဥကုိ ေျမတြင္ျမႇဳပ္စုိက္ပါ။ စုိက္ၿပီးပင္ေျခပတ္လည္ေျမၾကပ္ေနေအာင္ ေျချဖင့္ဖိနင္းစုိက္ပါ။
၇။ မစုိက္မီ စုိက္က်င္းတြင္ ေျမေအာင္းပိုးသတ္ေဆးမႈန္႔ျဖစ္ေသာ ဖ်ဴရာဒါန္ (သုိ႔မဟုတ္) ဒုိင္ယာဇီႏြန္ေဆးတစ္မ်ဳိးကုိ ၁ က်င္းလွ်င္ လက္ဖက္စား ၁ ဇြန္းႏႈန္း ေျမခံထည့္ေပးပါ။
၈။ စုိက္ပ်ဳိးၿပီး အပင္ငယ္စဥ္၌ ပင္ေျခေပါင္းႏွင့္ ၾကားေပါင္မ်ားကုိ ႏုိင္နင္ေအာင္ေဆာက္႐ြက္ပါ။ ေျမျပန္႔စုိက္ခင္မ်ားတြင္ တစ္ရာသီလွ်င္ ၾကားထယ္၊ ၾကားထြန္ ၄ ႀကိမ္မွ ၅ ႀကိမ္ခန္႔၀င္ေပးပါ။ စုိက္တန္းၾကား ေပါင္းကင္းစင္ရန္ႏွင့္ ေျမဖြထားရန္ျဖစ္သည္။
၉။ အပင္ငယ္စဥ္ ၾကားသီးႏွံရာသီပင္မ်ားစုိက္ပ်ဳိးလွ်င္ ပဲမ်ဳိးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားကုိ စုိက္ပ်ဳိးပါ။ စုိက္ပ်ဳိးရိတ္သိမ္းၿပီးလွ်င္ ၾကားသီးႏွံပင္မ်ားအား ထယ္ထုိးေျမျမႇဳပ္ပစ္ပါ။
၁၀။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ပ်ဳိးၿပီး ဒုတိယရာသီတြင္ မုိးဦး ၁ ႀကိမ္ မုိးေႏွာင္း ၁ ႀကိမ္ ကြန္ေပါင္းေျမၾသဇာ ၂ ဇြန္းႏွင့္ ပုလဲေျမၾသဇာ ဟင္းစားဇြန္း ၂ ဇြန္းကုိ ပင္ေျခမွ ၁ ေပခြါ၍ ေျမတြင္းထည့္ဖုံးေပးပါ။ ႏြားေခ်း၊ ၾကက္ေခ်းစသည့္ သဘာ၀ေျမၾသဇာမ်ား ႏြားလွည္း ၁၀ စီးခန္႔ႏွင့္ Gypsum ေခၚ လေၾကးမႈန္႔ကုိ တစ္ဧကလွ်င္ အိတ္ႀကီး ၁ အိတ္မွ ၂ အိတ္ ႏွစ္စဥ္ထည့္ပါ။ အေစးထုတ္ခ်ိန္တြင္ ကန္႔ႏွင့္ မဂၢနီဆီယမ္ဓါတ္ပါ NPK ကြန္ေပါင္းဓါတ္ေျမၾသဇာ ၁၆း၁၆း၈ သို႔မဟုတ္ ၁၅း၁၅း၁၅ အခ်ဳိးကြန္ေပါင္းေျမၾသဇာ တစ္ဧက ၁ အိတ္ႏႈန္းေကၽြးပါ။ သုိ႔မဟုတ္ သင့္ေလ်ာ္ရာ ၾသဂဲနစ္ ေျမၾသဇာမ်ား ၃ အိ ၄ အိတ္ ေကၽြးပါ။
၁၁။ မုိးနည္းေဒသ ေျမျပန္႔စုိက္ခင္းမ်ားတြင္ မုိးေရတားကန္သင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးပါ။ အပင္တန္းၾကားမ်ားတြင္ ေကာက္႐ုိးျမက္ေျခာက္မ်ား ၆ လက္မအထူခန္႔ အုပ္ေပးပါ။ ေတာင္ေစာင္းစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ အစုိထိန္ေျမာင္းမ်ားကုိ စနစ္တက် ျပဳလုပ္ေပးထားပါ။
၁၂။ ပင္စည္လုံးပတ္ ၃ ထြာခန္႔ (၂၇ လက္မ)၊ အပင္သက္ ၄ ႏွစ္သားမွ ၅ ႏွစ္သားအ႐ြယ္တြင္ စတင္အေစးထုတ္ႏုိင္သည္။ အပင္အ႐ြက္စုံထြက္ၿပီး မုိးဦးက်ကာလမွ စတင္အေစးထုတ္ရန္ ျပင္ဆင္ပါ။
၁၃။ အေစးထုတ္ရာတြင္ ပင္စည္ဒဏ္ရာအနည္းဆုံးျဖင့္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံရရွိေစသည့္ အေစးထုတ္နည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးေဆာင္႐ြက္ပါ။ သမ႐ုိးက်အေစးထုတ္နည္းျဖင့္ လုပ္ကိုင္ပါက ဓါးထစ္ႏွင့္ ေဆာက္ထြင္းေပါက္အေရအတြက္ကုိ လုံးပတ္ ၁၂ လက္မလွ်င္ ၁ ခုႏႈန္းထက္မမ်ားေအာင္ ျပဳလုပ္ေဆာင္႐ြက္ပါ။
၁၄။ ေဒသရာသီဥတုအေျခအေနအေပၚမူတည္လ်က္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိသည့္ကာလမ်ားတြင္ အဓိကထားအေစးထုတ္ယူပါ။ အ႐ြက္ေႂကြက်ခ်ိန္ႏွင့္ သီးပြင့္ရင့္မွည့္ခ်ိန္မ်ားအပါအ၀င္ တစ္ရာသီလွ်င္ ၄ လမွ ၆ လၾကာ အပင္အား အေစးမထုတ္ဘဲ အနားေပးပါ။ ပြင့္သီးခ်ိန္တြင္ အသီးမခံဘဲ သီးပြင့္ခုိင္မ်ားကုိ ေစာစီးစြာေခၽြပစ္ပါက အေစးထြက္ ပုိမုိရရွိပါသည္။
၁၅။ ပင္စည္ဒဏ္ရာမွ ပင္စည္ေဖာ္ကပိုးႏွင့္ မႈိေရာဂါမ်ားမ၀င္ေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ပါ။ အေစးထုတ္ေနရာကုိ သန္႔ရွင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေဆာင္႐ြက္ပါ။ ဒဏ္ရာအတိမ္အနက္ မွန္ကန္စြာ ေဆာင္႐ြက္ပါ။
၁၆။ ျဖဴေဖြးလ်က္ အရည္အေသြးေကာင္းေသာအေစးမ်ားရရွိေအာင္ စီမံေဆာင္႐ြက္ပါ။ ေန႔စဥ္ ေကာက္သိမ္းစနစ္ျပဳလုပ္ပါ။ အေစးမ်ားကုိ အတန္းအစားခြဲျခား၍ ေရာင္းခ်ပါ။
တင္ျပေရးသားသူ - ခင္ေမာင္၀င္း (စက္မႈသီးႏွံ)
မွတ္ခ်က္ - အြန္လုိင္းမွ အလြယ္တကူေလ့လာႏုိင္ရန္အတြက္သာရည္႐ြယ္၍ ဆရာခင္ေမာင္၀င္း (စက္မႈသီးႏွံ) ၏ စာအုပ္ကုိ ႐ုိက္ႏွိပ္ေဖာ္ျပေပးလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴအမွန္တကယ္စုိက္ပ်ဳိးလုိသူအားလုံး၏ လက္၀ယ္တြင္ အစဥ္သျဖင့္ ကုိင္စြဲထားသင့္သည့္ စာအုပ္ျဖစ္ပါ၍ မူရင္းစာအုပ္ကုိ ရွာေဖြ၀ယ္ယူ ေဆာင္ထားသင့္ပါေၾကာင္း အႀကံျပဳအပ္ပါသည္။
နိဒါန္း
လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာနသည္ “ျပည္တြင္းစားသုံးမႈဖူလုံေရး” “လယ္ယာထြက္ကုန္မ်ား ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈမွ ႏုိင္ငံျခားေငြရရွိေရး” “ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး” ဟူသည့္ ဦးတည္ခ်က္ ၃ ရပ္ခ်မွတ္ထားပါသည္။ ၎ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္မ်ားေအာင္ျမင္ရန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ လယ္ယာက႑ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ (၅) ရပ္တြင္ “စုိက္ပ်ဳိးေျမသယံဇာတမ်ားေဖာ္ထုတ္အသုံးခ်ေရး” လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ ပါ၀င္လွ်က္ရွိသည္ႏွင့္အညီ ပုဂၢလိကအေသးစား၊ အႀကီးစားလုပ္ငန္းမ်ားအား ႏုိင္ငံေတာ္မွ ေျမယာသစ္မ်ား တုိးခ်ဲ႕ေဖာ္ထုတ္၍ လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ခ်မွတ္ေပးေနေသာ္လည္း ေငြေၾကး၊ ပစၥည္း၊ နည္းပညာႏွင့္ အျခားအေျခအေန အခက္အခဲအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ရာႏႈန္းျပည့္အသုံးခ်စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ျခင္းမရွိသည့္ ေျမလြတ္ေျမလပ္မ်ားစြာ ႏုိင္ငံ၏ ေနရာအႏွံ႔အျပား၌ က်န္ရွိေနပါသည္။
ထုိကဲ့သို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအႏွံ႔အျပားရွိ ေျမယာအသုံးခ်စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ျခင္းမရွိေသးဘဲ က်န္ရွိေနသည့္ ေျမလြတ္ေျမလပ္၊ ေျမအမ်ဳိးအစားတြင္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးအနည္းငယ္ျဖင့္ လူတုိင္းလြယ္ကူစြာ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ႏုိင္သည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ပ်ဳိးေရးကုိ အားေပးေဆာင္႐ြက္ျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံ၏ ေျမယာအသုံးခ်မႈက႑ တုိးတက္လာမည္ျဖစ္ၿပီး ေက်းလက္ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို တုိက္႐ုိက္အက်ဳိးျပဳေစမည္ျဖစ္သည့္အျပင္ ႏုိင္ငံ၏ စက္မႈကုန္ၾကမ္း ျပည္ပပုိ႔ကုန္အမယ္သစ္တစ္မ်ဳိး ရရွိလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ မ်ားစြာအက်ဳိးရွိေစမည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ပ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ သိရွိေလ့လာႏုိင္ၾကေစရန္ မိတ္ဆက္ေပးတင္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အမ်ုိးအစားခြဲျခားျခင္း
သိပၸံအမည္ - Streculia versicolor Wall, Sterculia vermicolor Wall
ျမန္မာအမည္ - ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၊ ေဆးကုလားမပင္
အဂၤလိပ္အမည္ - မရွိ
မ်ဳိးစဥ္ - Malvales
မ်ဳိးရင္း - Sterculioideae
မ်ဳိးစု - Sterculia
မ်ဳိးစိတ္ - Sterculia versicolor
႐ုကၡေဗဒသြင္ျပင္လကၡာမ်ား
အပင္သ႐ုပ္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ သဘာ၀အားျဖင့္ ပင္စည္အျမင့္ ၅၀ ေပမွ ၉၀ ေပႏွင့္ လုံးပတ္ ၆ ေပမွ ၁၀ အထိရွိၿပီး ရွင္းလင္းေသာ အကုိင္းမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ႏွစ္ရွည္ပင္ အပင္ႀကီးအမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ ႐ြက္ေႂကြပင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး ေႏြရာသီ၌ အ႐ြက္ကင္းမဲ့ေလ့ရွိသည္။ ပင္စည္အေခါက္သည္ မီးခုိးျဖဴေရာင္၊ ျဖဴမြဲေရာင္ရွိတတ္ၿပီး အေခါက္အသားအတြင္းတြင္ ေလွ်ာ္္မွ်င္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။ ပင္စည္အစိတ္အပုိင္းမ်ားအားလုံး၌ အေစးမ်ားရွိၿပီး အေခါက္အပုိင္းအတြင္း၌ အေစးအမ်ားဆုံး တည္ရွိေနပါသည္။ အေစးမ်ားတည္ရွိေနသည့္ အက်ိအခၽြဲ ေျမာင္းမ်ားႏွင့္ သုိေလွာင္အိပ္မ်ားသည္ အေခါက္အတြင္းပုိင္းႏွင့္ အစာေၾကာတြင္လည္းေကာင္း၊ အသားတုိးလႊာတြင္လည္းေကာင္း၊ အရစ္လုိက္ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိေနပါသည္။
အ႐ြက္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏အ႐ြက္သည္ ႐ြက္မႊာ (၅) မွ (၇) ႐ြက္ရွိေသာ လက္၀ါးပုံ ႐ြက္ေပါင္းအမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ ႐ြက္လႊဲထြက္ကာ ႐ြက္ရင္းဖု သိသာထင္ရွားသည္။ ႐ွဴးခၽြန္ပုံ ႐ြက္ညႇာအစုံလုိက္ရွိၿပီး ေႂကြလြယ္သည္။ ႐ြက္မႊာမ်ားသည္ ဘဲဥရွည္သြယ္ပုံရွိၿပီး ထိပ္ပုိင္းခၽြန္လွ်က္ အေပၚမ်က္ႏွာျပင္ ေျပာင္ေခ်ာေနသည္။ အ႐ြက္ေအာက္မ်က္ႏွာျပင္ ၾကမ္းတမ္းကာ ႐ြက္ေၾကာမ်ား ထင္ရွားစြာရွိသည္။
အျမစ္
ထူးျခားခ်က္မွာ အပင္ငယ္စဥ္မွစတင္၍ အျမစ္တြင္ ထပ္ပြားႀကီးထြားမႈႏွင့္အတူ အစာသုိေလွာင္သည့္ အသားထူတစ္ရွဴးအစိတ္အပုိင္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ပန္းခုိင္၊ ပန္းပြင့္
ထိပ္ထြက္ပန္းခုိင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး အေရအတြက္ (၄၀) မွ (၈၀) အထိပါရွိေသာ ပန္းပြင့္ငယ္ကေလးမ်ားသည္ အဆုံးမရွိ ပန္းခုိင္ေပါင္းအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းတည္ရွိပါသည္။ ပန္းခုိင္ေပၚတြင္ ၾကယ္ပုံ အေမႊးမ်ား ထူထပ္စြာတည္ရွိေနသည္။ အပြင့္မ်ားသည္ လိင္႐ႈပ္ပြင့္မ်ားျဖစ္ကာ အဖုိပြင့္မ်ားႏွင့္ လိင္စုံပြင့္မ်ား ပြင့္ၾကသည္။ လိင္စုံပန္းတစ္ပြင့္လွ်င္ မအဂၤါငယ္အေစ့အိမ္ခန္း ၅ ခန္းပါရွိသည္။ အဖုိပန္းပြင့္၏ ဖုိအဂၤါအုံတြင္ ၁၂ ခုမွ ၁၅ ခုရွိ ၀တ္ဆံတုိင္မ်ားသည္ အေျခတြင္ ေပါင္းစုေနၾကသည္။ ပြင့္ဖတ္သည္ ေခါင္းေလာင္းပုံရွိၿပီး ပြင့္ခ်ပ္အုံ မပါရွိပါ။ ပန္းပြင့္မ်ားသည္ သင္းပ်ံ႕သည့္ အနံ႔ရွိကာ ႏုစဥ္အ၀ါေရာင္ရွိ၍ ရင့္လာခ်ိန္၌ အ၀ါရင့္ေရာင္ေျပာင္းလဲသြားသည္။
အသီးႏွင့္အေစ့
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏အသီးမွာ ပန္းတစ္ပြင့္မွ အသီးငယ္ ၄ ခုမွ ၆ ခုအထိပါရွိေသာ ခြံမာအက္ကြဲသီးေခၚ အေျမာင္းကြဲအသီးစု အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ အသီးငယ္တစ္ခုသည္ ထုလုံးခၽြန္ပုံျဖင့္ အတြင္းသုိ႔ေကြးေနကာ အေမႊးၾကမ္းမ်ား ဖုံးအုပ္ထားသည္။ ႏုစဥ္ စိမ္း၀ါေရာင္ရွိၿပီး ေနာက္ပုိင္းရင့္လာခ်ိန္ ေကာ္ေဇာနီေရာင္ေျပာင္းလဲသြားသည္။ ၅ ေစ့မွ ၇ ေစ့ ရွိ အေစ့မ်ားသည္ အသီးငယ္တစ္ခုအတြင္း ခ်က္တုိင္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အတန္း ၂ တန္းျဖင့္ တြယ္ကပ္ေနသည္။ အေစ့မ်ား ေခ်ာမြတ္ကာ အညိဳရင့္ေရာင္ရွိသည္။ အေစ့ကုိေလွာ္၍ စားသုံးႏုိင္သည္။
ပြင့္သီးခ်ိန္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားသည္ ေအာက္တုိဘာလမွ ဒီဇင္ဘာလအထိ ပန္းမ်ားပြင့္ေလ့ရွိၿပီီး ဒီဇင္ဘာမွ မတ္လအထိ အသီးမ်ားႀကီးထြားရင့္မွဲ႔ၾကသည္။ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ရာသီတြင္ တစ္ပင္လုံးအ႐ြက္မ်ား အ၀ါေရာင္ေဖ်ာ့သြားၿပီး အသီးရင့္ခ်ိန္၌ အ႐ြက္မ်ားကင္းမဲ့ေနကာ အပင္ေပၚတြင္ နီရဲေနေသာ သီးခုိင္၊ သီးစုမ်ားကုိ ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္ရပါသည္။
အသုံး၀င္မႈ
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွာထုတ္ယူရရွိေသာ အေစခဲေျခာက္မ်ားအား ေလွ်ာ္ျဖဴေစ (၀ါ) ေဆးကုလားမ (Myanmar Sterculia gums) ဟုေခၚကာ ျပည္တြင္း၌ ၎ကုိ ေရခဲမုန္႔၊ ဂ်ယ္လီမုန္႔၊ ေ႐ႊရင္ေအး၊ ဖာလူဒါ စသည့္ ျမန္မာ့႐ုိးရာအေဖ်ာ္စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တြင္က်ယ္စြာ သုံးစြဲၾကသည့္အျပင္ တုိင္းရင္းေဆး၌ ဆီး႐ႊင္ေဆး၊ ၀မ္းႏႈတ္ေဆးအျဖစ္ ေဆး၀ါးအသြင္ အသုံးျပဳၾကပါသည္။ ပင္စည္အေခါက္မွ ေလွ်ာ္မွ်င္မ်ားစြာထုတ္ယူရရွိ၍ ႀကိဳးအမ်ဳိးမ်ဳိးျပဳလုပ္သုံးစြဲၾကၿပီး ပင္စည္အသားကုိ ခြဲစိတ္ကာ သစ္ပြသားအျဖစ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးသုံးစြဲၾကသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္အပါအ၀င္ ေလွ်ာ္ပင္၊ ေလွ်ာ္နီပင္စသည့္ ၎မ်ဳိးရင္း၀င္အပင္မ်ားမွ ရရွိေသာ အပင္ထြက္အေစးမ်ားကုိ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ထြက္္ရွိၿပီး ၎တုိ႔ကုိ Gum sterculia, Gum Karaya, Gum Kadaya, Indian tragacanth ဟုေခၚေ၀ၚၾကသည္။ ၎ Gum Karaya ေခၚ အပင္ထြက္အေစးမ်ားသည္ သၾကားႏွင့္ ယူ႐ုိနစ္အက္စစ္မ်ားမွ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚလာသည့္ တည္ေဆာက္ပုံ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ ကစီဓာတ္ေပါင္းစုမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ၎အေစးမ်ားသည္ galactan gelose ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ ေရကုိ အဆမ်ားစြာ စုပ္ယူ၍ ပြေစႏုိင္ျခင္း၊ ေရႏွင့္ေပါင္းစပ္၍ ႏူးည့ံေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ ဂ်ယ္အျဖစ္ ပုံသဏၭာန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာင္းလဲေစႏုိင္ျခင္း၊ ပ်စ္ခၽြဲေစးပ်စ္ေစျခင္း၊ ေကာ္ကပ္ႏုိင္စြမ္းရွိျခင္း၊ ေရအျပင္ အရက္ပ်ံ၊ အီသာႏွင့္ ဆီ အမ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ေပ်ာ္၀င္မႈမရွိျခင္း၊ အက္ဆစ္ေပ်ာ့မ်ားႏွင့္ အႏုဇီ၀ပုိးမ်ား၏ တုိက္စားၿဖိဳခြဲမႈဒဏ္ ခံႏုိင္ရည္ရွိျခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္မွ စုပ္ယူေခ်ဖ်က္ႏုိင္မႈမရွိျခင္း စသည့္ ဂုဏ္သတၱိမ်ားရွိပါသည္။ ေဖာ္ျပပါထူးျခားသည့္႐ုပ္ႏွင့္ ဓါတ္ဂုဏ္သတၱိမ်ားေၾကာင့္ ေလွ်ာ္မ်ဳိးရင္း၀င္ အပင္ထြက္ေစးမ်ားကုိ ကမၻာေပၚရွိ လူသုံးကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားစြာတြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသုံးျပဳေနၾကသည္။ ၎အေစးခဲေျခာက္မ်ားအား အမႈန္႔ျပဳလုပ္၍ သုံးစြဲၾကၿပီး အထူးသျဖင့္ အေဖ်ာ္ယမကာလုပ္ငန္းမ်ား၊ သေရစာႏွင့္ မုန္႔လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေဆး၀ါးႏွင့္ ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အလွကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အထည္အလိပ္ႏွင့္ ယကၠန္းလုပ္ငန္း၊ စကၠဴေပ်ာ့ဖတ္ႏွင့္ ပုံႏွိပ္လုပ္ငန္းမ်ား စသည္တုိ႔အျပင္ သားေရနယ္လုပ္ငန္း၊ ေရနံဓာတုလုပ္ငန္း၊ အထူးျပဳဖန္ထည္ မွန္ထည္လုပ္ငန္း အစရွိသည့္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းမ်ဳိးစုံတုိ႔တြင္ ေပါင္းစပ္ေရာေႏွာပစၥည္း၊ ေစးခဲ၊ ေစးပ်စ္ပစၥည္း၊ အနယ္စုပ္ပစၥည္း၊ အဖုံးအကာလႊာပစၥည္းမ်ားအျဖစ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးသုံးစြဲၾကသည္။
ယခုအခါ ေလွ်ာ္ျဖဴေစးကုိ ကားမွန္မ်ား (Glass Fiber) ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ေရာေႏွာကုန္ၾကမ္းပစၥည္းအျဖစ္ အသုံးျပဳရန္ ကမၻာေက်ာ္ကားကုမၸဏီအခ်ဳိ႕သည္ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ စက္႐ုံတည္ရန္ ကုန္ၾကမ္းႏွင့္ေနရာရွာေဖြလ်က္ရွိပါသည္။
ျမန္မာ၊ အိႏၵိယ တုိင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစး (၀ါ) Gum sterculia (သုိ႔) Gum Karaya ကုိ အမႈန္႔ျပဳလုပ္ၿပီး ၀မ္းႏႈတ္ေဆး၊ ၀မ္းခ်ဴေဆး၊ အနာက်တ္ေဆး၊ ကာမစိတ္ႂကြေဆးအျပင္ သြားဖာ သြားကပ္ေဆးမ်ားအျဖစ္ အသုံးျပဳၾကသည္။ ၎သည္ အေရျပားႏွင့္ အနာေရာဂါျပဳ ဘတ္တီးရီးယားပုိးမ်ားစြာကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္သျဖင့္ ေဆးဂ်ယ္လီ၊ ေဆးပလာစတာ၊ ေဆးပတ္တီး၊ အေရျပားလိမ္းေဆးမ်ားအျဖစ္ ျပဳလုပ္သုံးစြဲၾကသည္။ ေလ့လာစမ္းသပ္မႈမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံထြက္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစသည္ ျပည္တြင္းေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အသုံးျပဳရန္ အိႏၵိယမွ မွာယူတင္သြင္းေနရေသာ အပင္ထြက္ အေစးတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ Gum tragacanth ေနရာတြင္ အစားထုိးသုံးစြဲႏုိင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
ေပါက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံေဒသအႏွံ႔အျပားတြင္ မူရင္းေဒသအျဖစ္ ေပါက္ေရာက္ၾကၿပီး မႏၲေလးတုိင္း၊ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မေကြးတုိင္းႏွင့္ ပဲခူး႐ုိးမေတာင္တန္းမ်ားအျပင္ အေနာက္႐ုိးမအစပ္ ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ရွမ္း႐ုိးမအစပ္ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြင္ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရသည္။ အႏၵိယႏုိင္ငံ အေရွ႕ဘက္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားတြင္လည္း ေတြ႕ရွိရသည္။ အပူပုိင္းေဒသႀကိဳက္အပင္ အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။
မ်ဳိး
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ေတြ႕ရွိရသည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ဳိးမ်ားတြင္ ႐ုိးတန္အနီပင္၊ ႐ုိးတန္အစိမ္းပင္၊ အေခါက္အျဖဴပင္ႏွင့္ အညိဳပင္ စသည္ျဖင့္ ေနရာေဒသအလုိက္ ေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း အေစးထြက္ရွိမႈႏွင့္ အေစးသဘာ၀အေျခအေနအျပင္ အပင္ပုံပန္းသဏၭာန္ကြဲျပားျခားနားမႈမရွိသျဖင့္ ေလွ်ာ္ျဖဴတစ္မ်ဳိးတည္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ႏွင့္မ်ဳိးႏြယ္တူ မ်ဳိးစိတ္ကြဲအပင္မ်ားရွိေနၿပီး ၎တုိ႔မွာ ေလွ်ာ္နီ၊ ဒုန္ေလွ်ာ္၊ ေလွ်ာ္၀ါ၊ ဘန္ေလွ်ာ္၊ ေလွ်ာ္အ၊ ေလွ်ာ္ပင္တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ အေစးထြက္ရွိမႈႏွင့္ အေစးသဘာ၀မ်ား တူညီၾကေသာ္လည္း ျမန္မာေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွရရွိသည့္ အေစးသည္ ျဖဴဆြတ္ေနၿပီး ေလွ်ာ္နီ၊ ေလွ်ာ္၀ါႏွင့္ ေလွ်ာ္ပင္မ်ားမွရရွိေသာ အေစးမ်ားသည္ နီ၀ါေရာင္ အနည္းငယ္သန္း၍ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္၌ ေလွ်ာ္ျဖဴေစးကဲ့သုိ႔ ေစ်းမရေပ။ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္မူ ေဖာ္ျပပါ ေလွ်ာ္ပင္၊ ေလွ်ာ္နီပင္မ်ားမွ အဓိကထား၍ (Gum Karaya) အျဖစ္ အေစးထုတ္ယူၾကပါသည္။
ေျမအမ်ဳိးအစားႏွင့္ ရာသီဥတု
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ေရ၀ပ္သည့္ေျမ၊ ေရစီးေရလာညံ့ေသာ ေျမမ်ားမွလြဲ၍ ေျမအမ်ုိးအစားအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေနရာေဒသအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔တြင္ စုိက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ္လည္း ထုံးဓါတ္ပါသည့္ ေက်ာက္စရစ္ေျမ၊ သဲဆန္ေျမ၊ ႏုံးစနယ္ေျမမ်ားကုိ ပုိမုိႏွစ္သက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပူႀကိဳက္အပင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ေဒသ အႏွံ႔အျပား သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ေဒသမေ႐ြး စုိက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းႏုိင္ပါသည္။ အျမင့္ေပ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ၿပီး စုိစြတ္ေအးျမသည့္ ေဒသမ်ားႏွင့္ ေလထုအစုိဓါတ္မ်ားေသာ ေဒသမ်ားတြင္ အေစးထုတ္ယူမႈ အခက္အခဲရွိႏုိင္သျဖင့္ စီးပြားျဖစ္ မစုိက္ပ်ဳိးသင့္ပါ။ မုိးေရခ်ိန္မ်ားသည့္ေဒသမ်ားတြင္ စုိက္ပ်ဳိးလုိလွ်င္ ေတာင္ေစာင္း ဆင္ေခ်ေလွ်ာ္ေနရာမ်ားတြင္ ေ႐ြးခ်ယ္စုိက္ပ်ဳိးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ကာ မုိးေရခ်ိန္ (၁၀၀) လက္မႏွင့္ ၎ေအာက္ရရွိသည့္ ေျမလတ္ပုိင္းေဒသမ်ား ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းႏွင့္ အထက္ပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ စီးပြားျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးရန္ ပုိမုိသင့္ေလွ်ာ္ပါသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ခင္း တည္ေထာင္လုပ္ကုိင္ျခင္း
ပ်ဳိးပင္
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္အား အကုိင္းျဖတ္ကုိင္းထုိးနည္းျဖင့္ ပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ေသာ္လည္း ၎အပင္မ်ားသည္ ေရေသာက္ျမစ္အားနည္းၿပီး ေလဒဏ္ ခံႏုိင္ရည္မရွိသျဖင့္ အေစ့မွသာ ပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးသင့္ပါသည္။ အေစ့မွပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးရာတြင္ ေျမေဆြးပါ ပ်ဳိးအိတ္မ်ားတြင္ မ်ဳိးေစ့တုိက္႐ုိက္ထည့္ကာ ပ်ဳိးသက္ (၂ လ ၃ လ) အရြယ္၊ အ႐ြက္သုံးစုံခန္႔ရွိခ်ိန္တြင္ ေျမခ်စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ သဲေဘာင္တြင္ မ်ဳိးေစ့အေညႇာင့္ေဖာက္ၿပီး အ႐ြက္ႏွစ္စုံထြက္လာလွ်င္ ပ်ဳိးအိတ္သုိ႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းပ်ဳိးေထာင္ေပးႏုိင္သည္။ ပ်ဳိးအိတ္တြင္ အျမစ္မ်ားျမန္ဆန္စြာ ေဖာက္ထြက္ေျမစြဲသျဖင့္ အိတ္တြင္ ပ်ဳိးသက္ (၅ လ) ထက္ ပုိမထားသင့္ပါ။ ေျမေဘာင္မ်ားျဖင့္လည္း ပ်ဳိးေထာင္ႏုိင္ၿပီး အျမစ္ဥ ေကာင္းစြာ (မုံလာဥအ႐ြယ္ခန္႔) ျဖစ္ေပၚလာသည္အထိ ပ်ဳိးသက္ (၆ လ) မွ (၁ ႏွစ္ခြဲ) ခန္႔အထိ ထားရွိ၍ ႏႈတ္ယူေ႐ႊ႕ေျပာင္းစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ပ်ဳိးေထာင္စဥ္ ပ်ဳိးပင္မ်ားေရ၀ပ္ဒဏ္မခံႏုိင္သျဖင့္ ပ်ဳိးခင္းတြင္ ေရမမ်ားရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
စုိက္ပင္အေရအတြက္
တစ္ဧကလွ်င္ ေလွ်ာ္ျဖဴအပင္ေရ (၁၅၀) မွ (၃၀၀) ပင္ခန္႔အထိ ထားရွိစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ေတာင္ကုန္းေစာင္းမ်ားတြင္ အပင္အေရအတြက္ ပုိမုိစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ေဖာ္ျပပါအပင္အေရအတြက္ရရွိရန္ ပင္ျခား တန္းျခား အကြာအေ၀းကုိ ၂၅ ေပ x ၁၂ ေပ၊ ၃၀ ေပ x ၁၀ ေပ၊ ၂၀ ေပ x ၁၀ ေပ၊ ၁၅ ေပ x ၁၅ ေပ၊ ၁၅ ေပ x ၁၂ ေပ၊ ၁၂ ေပ x ၁၂ ေပ စသည္ျဖင့္ ႏွစ္သက္ရာအကြာအေ၀းထားရွိႏုိင္ၿပီး အပင္ငယ္စဥ္ ႏွစ္သက္ရာၾကားသီးႏွံ ရာသီပင္မ်ားထည့္သြင္း စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ပါသည္။ ၿခံစည္း႐ုိးစုိက္ပင္မ်ားကုိမူ (၇ ေပ သုိ႔မဟုတ္ ၁၀ ေပ) ျခား၍ စိပ္စိပ္စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။
စုိက္ပ်ဳိးျခင္းႏွင့္ ျပဳစုျခင္း
မုိးရာသီအတြင္း အခ်ိန္မီေျမခ်စုိက္ပ်ဳိးရၿပီး အပင္ရွင္သန္ျဖစ္ထြန္းလြယ္သျဖင့္ အလြယ္တကူ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ႏုိင္ေသာ္လည္း စုိက္က်င္းမ်ားကုိ ၁ ေပခြဲမွ ၂ ေပအထိ ေကာင္းစြာ တူးလွ်က္ ေျမေဆြးေျမၾသဇာမ်ား ထည့္သြင္းၿပီး စနစ္တက် ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္စုိက္ပ်ဳိးလွ်င္ အပင္ႀကီးထြားမႈ ပုိမုိျမန္ဆန္ေစပါသည္။
ထုိနည္းတူ သာမန္ျပဳစုထိန္းသိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ အပင္မ်ားသည္ ပုံမွန္ႀကီးထြားလာမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အပင္ငယ္စဥ္ ေပါင္းျမကက္သုတ္သင္ေပးျခင္း၊ လုိအပ္သည့္ ေျမၾသဇာမ်ားေကၽြးေမြးျခင္း၊ ၾကားထြန္၀င္ေပးျခင္း၊ မုိးေရႏွင့္ အစုိဓာတ္ထိန္းသိမ္းေပးျခင္း (ေကာက္႐ုိး၊ ျမက္ေျခာက္မ်ား တန္းၾကားထူထူအုပ္ျခင္း) စသည့္ အပင္ထိန္းသိမ္းျပဳစုမႈလုပ္ငန္းမ်ားကုိ စနစ္တက် ပုံမွန္ေဆာင္႐ြက္ေပးႏုိင္ပါက အပင္ပုိင္းႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ပုိမုိျမန္ဆန္ေစကာ အေစးအထြက္ႏႈန္းကုိပါ အက်ဳိးျပဳေစပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အပင္ႀကီးထြားမႈေကာင္းၿပီး အ႐ြက္ဧရိယာမ်ားျပားသိပ္သည္းမႈသည္ အေစးထြက္ကုိ အက်ဳိးျပဳေစသည္သာမက အေစးယူခ်ိန္တြင္ ပင္စည္အား ထီးကဲ့သို႔ အုပ္မုိးကာကြယ္ေပးထားသျဖင့္ ပင္စည္ေပၚမွ အေစးမ်ားကုိ မုိးေရေၾကာင့္ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ နည္းပါးေစပါသည္။
အေစးထုတ္အပင္အသက္အ႐ြယ္ႏွင့္ အေစးထုတ္သက္တမ္း
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပင္ငယ္စဥ္အ႐ြယ္မွစတင္ၿပီး အေစးမ်ားထြက္ေသာ္လည္း အပင္သက္ ၄ ႏွစ္သားမွ ၅ ႏွစ္သား၊ ပင္စည္လုံးပတ္ ၃ ထြာဆုိင္ခန္႔ (၂၇ လက္မခန္႔) အ႐ြယ္ေရာက္ရွိမွစတင္ အေစးထုတ္ယူသင့္ပါသည္။ အပင္ငယ္စဥ္ အေစးထုတ္ေစာလြန္းပါက အပင္ႀကီးထြားမႈ အားနည္းသြားႏုိင္ပါသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ သဘာ၀အားျဖင့္ ႏွစ္ ၇၀ မွ ၉၀ သက္တမ္းရွိေသာ ႏွစ္ရွည္ပင္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ေသာ္လည္း အပင္အား အေစးထုတ္ဒဏ္ရာေပးျခင္းသည္ (အေစးထုတ္နည္းစနစ္အလုိက္) မူလသက္တမ္း၏ ထက္၀က္မက သက္တမ္း ေလ်ာ့က်သြားေစႏုိင္ပါသည္။ ျပကၡေရြေတာင္တန္း (ျမစ္သားၿမိဳ႕နယ္)၊ စစ္ကုိင္းႏွင့္ မင္းကြန္းေတာင္တန္း (စစ္ကုိင္းၿမိဳ႕နယ္)၊ တြင္းေတာင္ (ဘုတလင္ၿမိဳ႕နယ္) စသည့္ ေတာင္တန္းမ်ားအေပၚရွိ ေဒသခံမ်ား၏ ဓားထစ္နည္းျဖင့္ အေစးထုတ္ယူလ်က္ရွိ ေသာ သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားအားေလ့လာၾကည့္ရာ အေစးထုတ္ပင္အမ်ားစုမွာ (၁၀) ႏွစ္ အမ်ားဆုံး ၁၅ ႏွစ္အၾကာသာ အေစးထုတ္ႏုိင္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ (အေစးထုတ္သူအေပၚမူတည္လ်က္) အေစးထုတ္ကာလ (၂၅) ႏွစ္ခန္႔ရွိေနၿပီး ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဆက္လက္အေစးထြက္ရွိဆဲျဖစ္သည္ကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အေစးထုတ္ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ား ပ်က္စီးေသဆုံးမႈ အဓိကအေၾကာင္းရင္းသည္ ပင္စည္ဒဏ္ရာ ႀကီးမားမ်ားျပားမႈေၾကာင့္ ေလဒဏ္မုိးဒဏ္မခံႏုိင္ဘဲ က်ဳိးက်ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ဒဏ္ရာမွ ပင္စည္ထုိးပုိး အတြင္း၀င္ေရာက္ဖ်က္ဆီး၍ အပင္ေျခာက္ေသြ႕ ေသဆုံးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ အေစးထုတ္ႏုိင္သည့္ သက္တမ္းကာလသည္ အေစးထုတ္ပုံနည္းစနစ္ မ်ားအေပၚ မူတည္ေနၿပီး စနစ္တက်ေဆာင္႐ြက္လွ်င္ အပင္သက္တမ္းရွည္ၾကာစြာ အေစးထုတ္ယူႏုိင္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ အပင္သက္ (၅၀) ႏွစ္သက္တမ္းအထိ အေစးထြက္ေကာင္းေနေသာ အပင္ႀကီးမ်ားကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
အေစးထုတ္ပုံနည္းစနစ္မ်ား
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထုတ္ယူၾကရာတြင္ ပင္စည္ဓါးထစ္နည္းမ်ားကုိ သမာ႐ုိးက်လုပ္ကိုင္မႈမ်ားၿပီး အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ ေဆာက္ (သုိ႔မဟုတ္) လြန္ျဖင့္ ပင္စည္အေပါက္ေဖာက္နည္းကုိ အသုံးျပဳၾကသည္။
(၁) ဓါးထစ္နည္း
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထုတ္ယူရန္ ဦးစြာအပင္အား ျပင္ဆင္ရာတြင္ အပင္အျမင့္ ၁ ေပခြဲ၊ ၂ ေပခန္႔မွစ၍ ပင္စည္ေပၚတြင္ အနက္ ၁ လက္မမွ ၁ လက္မခြဲခန္႔၊ အက်ယ္ ၃ လက္မ ၄ လက္မခန္႔၊ လျခမ္းေကြးပုံ ဘန္ထစ္ျပဳလုပ္ ခုတ္လွီးေပးရသည္။ ပင္စည္အသားအနည္းငယ္ ျပတ္႐ုံသာခ်ိန္ဆျပဳလုပ္ရၿပီး ဓါးအစား ရဲဒင္း၊ လႊမ်ားျဖင့္ သုံးစြဲျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ထုိသုိ႔ျပဳလုပ္ျခင္းကုိ ပင္စည္ အေစးေၾကာျဖတ္ျခင္းဟု ေခၚသည္။ ဤကဲ့သု႔ိ ပင္စည္အေစးေၾကာျဖတ္ ဓားထစ္ျခင္းကို ပထမရာသီတြင္ ပင္စည္လုံးပတ္ အ႐ြယ္အစားေပၚမူတည္လ်က္ ၂ ေနရာ ၃ ေနရာခန္႔သာ ျပဳလုပ္ေပးရၿပီး အပင္ႀကီးလာမွ တျဖည္းျဖည္းေနရာမ်ားစြာ ဓားထစ္ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ပင္စည္ေပၚဓါးထစ္ရာတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုကုိ ထက္ေအာက္ အကြာအေ၀း ၁ ေပခြဲ၊ ၂ ေပခန္႔ျခားၿပီး ေနရာလႊဲျပဳလုပ္ရသည္။ ဓါးထစ္ေနရာေ႐ြးခ်ယ္ရာတြင္ ပင္စည္၏ ေလကြယ္ ေနကြယ္ ဘက္ျခမ္း၌ အေစးထစ္လွ်င္ အေစးအရည္အေသြး ညံ့တတ္သျဖင့္ ေန၊ ေလ ပုိမုိရရွိသည့္ ပင္စည္ဘက္ျခမ္းတြင္ ေ႐ြးခ်ယ္ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ပင္စည္အခုံး (အကုံး) ရွိေနလွ်င္ ၎ေနရာ၌ အေစးထုတ္လွ်င္ အေစးထြက္နည္းသည္ျဖစ္၍ ၎ပင္စည္အခုံးေနရာတြင္ ဓါးထစ္ျခင္းမျပဳရပါ။
ဤကဲ့သုိ႔ ပင္စည္အား အေစးေၾကျဖတ္ထားၿပီး ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ခန္႔အၾကာ အေခါက္ႏွင့္ အသားအၾကားမွ က်ီးေပါင္း (ေခၚ) မန္းရာ (ေခၚ) အသားႏုလႊာေကာင္းစြာျဖစ္ေပၚလာသည္ႏွင့္ ၎အသားႏုလႊာအား ဓါးထက္ထက္ျဖင့္ ထန္းလွီးသကဲ့သုိ႔ ပါးပါးရွပ္လွီးေပးရသည္။ ၎ကုိ အေစးေၾကာဖြင့္ျခင္း (၀ါ) မန္းျပင္ျခင္းဟုေခၚပါသည္။ ထုိသုိ႔ ေရွးဦးမန္းျပင္ျခင္းကုိ တစ္ပတ္ျခား ၁ ႀကိမ္ ၂ ႀကိမ္ခန္႔ျပဳလုပ္ေလ့က်င့္ေပးရသည္။ အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ ၁ ႀကိမ္ ၂ ႀကိမ္ျပင္႐ုံျဖင့္ အေစးထြက္မန္း ရရွိလာသည္။ ၎ကုိ မန္းနပ္သြားသည္ဟု ေခၚၾကသည္။ မန္းနပ္သြားမွ အေစးမ်ား ေန႔စဥ္မျပတ္ထြက္ရွိလာပါသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စည္အေပၚအေစးေၾကာဖြင့္ မန္းျပင္ေပးၿပီး ၎ေနရာရွိ အေခါက္သားအတြင္းမွ အေစးမ်ား ေန႔စဥ္စိမ့္ထြက္လာေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ အေစးမ်ားသည္ ထြက္စမွာပင္ ပ်စ္ခၽြဲခၽြဲကပ္ေစးေစးရွိၿပီး ျပင္ပေလအပူခ်ိန္ႏွင့္ ထိေတြ႕ကာ (၂၄) နာရီအတြင္း အေစးမ်ား ပ်စ္ခဲမာထန္႔သြားသည္။ ေလထုစုိထုိင္းဆမ်ားေနလွ်င္ အေစးမ်ားပ်စ္ခဲမႈ ၾကန္႔ၾကာသည္။ မုိးေရႏွင့္ထိလွ်င္ အေစးမ်ား ေပ်ာ္က်သြားသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အပင္ေပၚရွိအေစးခဲမ်ားကုိ ရာသီဥတု (မုိး အေျခအေန) ၾကည့္၍ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေစ၊ ရက္ျခားျဖစ္ေစ တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ေစ ခြါယူသိမ္းဆည္းႏုိင္ပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအတုိင္း အေစးေၾကာဖြင့္ထားေသာဒဏ္ရာ (မန္းရာ) မွ အေစးထြက္ရွိမႈ အတုိးအေလ်ာ့အေပၚမူ တည္လ်က္ (၅) ရက္မွ (၇) ရက္ခန္႔ၾကာတုိင္း ယခင္နည္းအတုိင္း ထပ္မံ၍ ဓါးျဖင့္လွီးျပင္ေပးရသည္။ အခ်ဳိ႕က ၂ ရက္ျခား ၃ ရက္ျခား မန္းျပင္ေပးၾကသည္။ အေစးမျပတ္ထြက္လာေရးအတြက္ မန္းရာသည္ အၿမဲစုိေနရန္ (၀ါ) မန္းနပ္ေနရန္လုိအပ္သျဖင့္ မန္းရာအေျခာက္မခံဘဲ (၀ါ) မန္းကၽြတ္ မန္းတင္မခံဘဲ အေျခအေနၾကည့္၍ လုိအပ္သလုိ ျပဳျပင္ေပးရသည္။ အေစးထြက္ရန္ လက္ႀကိဳက္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ၾကာအထိ မန္းျပင္စရာမလုိဘဲ အေစးမျပတ္ထြက္လာသည္လည္းရွိသည္။ အခ်ဳိ႕က ေဆာက္ငယ္ျဖင့္ မန္းရာအား အနည္းငယ္ထုိးဖဲ့ေပးၾကသည္။ အခ်ဳိ႕က ဓါးစူးခၽြန္ျဖင့္ အနည္းငယ္ထုိးဆြေပးၾကသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အေစးထြက္ပုံမွန္ရရွိရန္ မန္းျပင္ေပးသူ၏ နားလည္ကၽြမ္းက်င္မႈ လုိအပ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
ဤသုိ႔ျဖင့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ အေစးထုတ္ဒဏ္ရာအား အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳျပင္လွ်က္ အေစးမ်ားပုံမွန္ထုတ္ယူေနရာမွ အသီးမ်ား ရင့္မွည့္ခ်ိန္ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီေရာက္ရွိလွ်င္ အေစးထြက္ ဆုတ္သြားသျဖင့္ မန္းျပင္မႈမျပဳလုပ္ေတာ့ဘဲ ရပ္နားၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားတြင္ အပင္အားအနားမေပးဘဲ ဆက္လက္မန္းျပင္ အေစးထုတ္ယူၾကသည္လည္းရွိသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စည္အား အေစးထုတ္မန္းျပင္ျခင္းရပ္နားေပးလုိက္သည္ႏွင့္ မူလဒဏ္ရာသည္ ၆ လမွ ၇ လအၾကာတြင္ က်ီးေပါင္းတက္၍ အသားျပန္ပိတ္သြားသည္။ ေနာက္ရာသီ၌ မူလဒဏ္ရာေဟာင္းအေပၚမွေသာ္လည္းေကာင္း အေပၚပုိင္းသုိ႔ ေနရာေျပာင္း၍လည္းေကာင္း ဆက္လက္အေစးထုတ္ယူၾကသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ ပင္စည္လုံးပတ္ႀကီးမ်ားလ်င္ အပင္ကုိင္းတက္မ်ားအထိ တက္ေရာက္အေစးထုတ္ယူၾကသည္။ ပင္စည္အေပၚပုိင္းေနရာမ်ားတြင္ အေစးပုိမုိထြက္ေလ့ရွိသည္။
(၂) ေဆာက္႐ုိက္နည္း
ပင္စည္ေပၚတြင္ ေဆာက္ခုံးငယ္ျဖင့္ အ၀ုိင္းေပါက္ငယ္မ်ားျပဳလုပ္၍ အေစးထုတ္ယူသည့္နည္းျဖစ္ပါသည္။ ပင္စည္၏ ဒူး၊ ခါး ခန္႔အျမင့္ရွိေသာ ေနရာမွစ၍ ငါးမူး၊ သုံးမတ္ဆိုက္အ႐ြယ္ အ၀ုိင္းေပါက္ငယ္မ်ားကုိ ပင္စည္ပတ္လည္ ေနရာလႊဲကာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အကြာအေ၀း ၁ ေပမွ ၁ ေပခြဲစီျခားလ်က္ အေပါက္ ၅ ေပါက္မွ ၇ ေပါက္ခန္႔ ေဖာက္ေပးရသည္။ အေခါက္ျပတ္႐ုံ ေဖာက္ေပးရသည္။ အခ်ဳိ႕က လက္သမားသုံး “လြန္” ကိရိယာျဖင့္ ေဖာက္ၾကသည္။ ၎နည္းသည္ ဓားထစ္နည္းေလာက္ ပင္စည္ဒဏ္ရာ ႀကီးမားမႈမရွိပါ။ အေပါက္အေရအတြက္ကုိ ပင္စည္လုံးပတ္အ႐ြယ္အစားအရ ခ်ိန္ဆျပဳလုပ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ပင္စည္ေဖာက္ၿပီး ၁ ပတ္ ၂ ပတ္ခန္႔အၾကာ အေပါက္အတြင္း အသားႏုတက္လာလွ်င္ အေပါက္အတြင္းသားမ်ားကုိ ထန္းေႏြးဓါးကဲ့သုိ႔ ဓါးငယ္ဦးခၽြန္ျဖင့္ လွည့္ျခစ္လွီးေပးျခင္း (၀ါ) မ်က္ႏွာသစ္ေပးျခင္းျဖင့္ အေစးမ်ား ေန႔စဥ္ပုံမွန္ထြက္လာမည္ျဖစ္ပါသည္။ အေစးမ်ားပုံမွန္ထြက္ေရးအတြက္ အေပါက္အတြင္း အၿမဲစုိေနရန္ (၀ါ) မန္းနပ္ေနရန္ လုိအပ္ၿပီး တစ္နည္းအားျဖင့္ အသားႏုၾကမ္းမသြားရန္အတြက္ အေျခအေနၾကည့္၍ သုံးေလးရက္မွ တစ္ပတ္ ၁ ႀကိမ္ မ်က္ႏွာသစ္ မန္းျပင္ေပးရသည္။ မန္းရာၾကမ္းသြားၿပီး အေစးထြက္ရပ္သြားလွ်င္ ေနရာအသစ္ေျပာင္းကာ ေဖာက္ေပးရပါသည္။ မန္းျပင္ရာတြင္ အေပါက္အတြင္း သစ္သားအမႈိက္မ်ား မက်န္ရန္ သန္႔ရွင္းေပးရန္လုိအပ္သည္။ မုိးရာသီ၌ မုိးမ်ားစြာ႐ြာသြန္းၿပီးေနာက္ အေစးထုတ္ေပါက္မ်ားအတြင္း ေရတင္မက်န္ရန္ သန္႔ရွင္းေပးရသည္။ အေပါက္ကုိ ေအာက္ဘက္သို႔ အနည္းငယ္ ေစာင္းေဖာက္ေပးရန္လုိအပ္သည္။
(၃) သပ္ထုိးနည္း
ပင္စည္းအေခါက္အား ရဲဒင္း (သို႔) ေဆာက္ျပား (သုိ႔) ဓါးအသုံးျပဳ၍ အက်ယ္ ၂ လက္မခြဲခန္႔ ႐ုိက္ျဖတ္ၿပီး အေပၚျခမ္းအေခါက္ႏွင့္ အူတုိင္အတြင္းသုိ႔ အေနေတာ္သပ္တစ္ခုျဖင့္ ၃ လက္မခန္႔၀င္ေအာင္ ႐ုိက္သြင္းကာ သပ္အား ၁၂ နာရီမွ ၂၄ နာရီအၾကာထည့္ထားလုိက္ရသည္။ သပ္ထုိးဒဏ္ရာမွ အေစးမ်ားထြက္လာၿပီး တစ္ပတ္ခန္႔အၾကာတြင္ အေစးမ်ား ေကာက္ယူႏုိင္သည္။ ထုိ႔နည္းတူ အဂၤလိပ္အကၡရာ ဗြီ (V) ပုံ ႐ုိက္ျဖတ္၍ အေခါက္အားလွန္ထားျခင္းျဖင့္လည္း အေစးမ်ားထြက္လာေစသည္။ သပ္ေပါက္အေရအတြက္ကုိ အပင္၏ လုံးပတ္အ႐ြယ္အစားအရ (၃) ေနရာမွ (၅) ေနရာခန္႔ ျပဳလုပ္ေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။
(၄) အေစးထြက္လႈံ႕ေဆာက္ပစၥည္းသုံးစြဲနည္း
သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားမွ အေစးရရွိရန္ လက္ရွိလုပ္ကုိင္ေနၾကေသာ ဓါးထစ္အေစးထုတ္နည္းတြင္ အမ်ားစုသည္ ပင္စည္အား ဒဏ္ရာႀကီးမားစြာ ျပဳလုပ္လ်က္ေနရာမ်ားစြာမွ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ အတုိင္းအဆမရွိ အေစးထုတ္ယူၾကျခင္းျဖစ္ရာ အပင္ႀကီးထြားမႈႏွင့္ မ်ဳိးပြားမႈကုိ မ်ားစြာထိခုိက္ၿပီး အပင္ေသဆုံးသည္အထိ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သဘာ၀အပင္မ်ားကုိ အသက္အ႐ြယ္မေ႐ြးလြန္က်ဴးစြာ ဓါးထစ္၊ အေစးထုတ္ယူမႈမ်ားေၾကာင့္ အပင္သက္တမ္းမရွည္ၾကပါ။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အပင္အားထိခုိက္မႈအနည္းဆုံးျဖင့္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိႏုိင္ေသာ သိပၸံနည္းက် အေစးထုတ္နည္းစနစ္ (၀ါ) မွန္ကန္သည့္ အေစးထုတ္နည္းစနစ္ျဖင့္ က်င့္သုံးလုပ္ကုိင္ႏုိင္ရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံ Madhya Pradesh ႏွင့္ Andhra Pradesh ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အိႏၵိယသစ္ေတာဌာနမွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္က ေလွ်ာ္ပင္ႏွင့္ ေလွ်ာ္နီပင္မ်ား၌ အေစးထုတ္နည္းစနစ္ကုိ စမ္းသပ္ရွာေဖြခဲ့ရာ ပင္စည္အား အေပါက္ငယ္မ်ားေဖာက္ၿပီး အေစးထြက္လႈံ႕ေဆာ္ပစၥည္းျဖစ္သည့္ Ethephon ေခၚ 2-chloroethyl Phosphonic acid သုံးစြဲျခင္းျဖင့္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ Ethephon သုံးစြဲျခင္းျဖင့္ သမာ႐ုိးက်အေစးထုတ္နည္းထက္ (၁၀) ဆခန္႔ အေစးပုိမုိထြက္ရွိသည့္အျပင္ အေစးအရည္အေသြးသည္လည္း ပုိမုိေကာင္းမြန္ကာ ဒဏ္ရာမ်ားကုိလည္း အလ်င္အျမန္ အသားျပန္ပိတ္သြားေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ Ethephon သုံးစြဲ၍ အေစးထုတ္ယူလုပ္ကုိင္ပုံမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါသည္။
ပင္စည္အျမင့္ ၃ ေပခန္႔တြင္ ပင္စည္ေဖာက္ကိရိယာအသုံးျပဳ၍ အခ်င္း ၁ လက္မ၏ ေလးပုံတစ္ပုံ (တစ္မတ္၀ုိင္းခန္႔)၊ အနက္ ၁ လက္မမွ ၁ လက္မခြဲခန္႔ရွိ အေပါက္မ်ားကုိ ပင္စည္ပတ္လည္၌ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အကြာအေ၀း ၈ လက္မမွ ၁၂ လက္မခန္႔ ထားရွိလ်က္ ပင္စည္လုံးပတ္ အ႐ြယ္အစားေပၚမူတည္ၿပီး အေပါက္အေရအတြက္ ၇ ေပါက္မွ ၁၅ ေပါက္အထိ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ထုိသုိ႔ေဖာက္ၿပီးလွ်င္ အေပါက္မ်ားအတြင္းသုိ႔ (၂၈၅) မီလီဂရမ္ တက္ႂကြပစၥည္းပါ Ethephon ေဆးရည္ ၁ စီစီ (285 mg active substance in 1 mlgr) ထည့္သြင္းေပးျခင္းျဖင့္ အေစးမ်ား ေလးငါးနာရီခန္႔အၾကာတြင္ စိမ့္ထြက္လာကာ ၁ ပတ္အၾကာတြင္ အေစးေကာက္ယူႏုိင္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထုတ္ယူရာတြင္ အထက္ေဖာ္ျပပါနည္းစနစ္အတုိင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီး၊ သမာ႐ုိးက်အေစးထုတ္နည္းစနစ္မ်ားတြင္လည္း Ethephon သုံးစြဲလုပ္ကုိင္ႏုိင္ပါသည္။ သတိျပဳရန္မွာ ပင္စည္အေစးေၾကာျဖတ္ဒဏ္ရာျပဳလုပ္ရာတြင္ ပင္စည္ထိခုိက္မႈအနည္းဆုံးျဖစ္ေစရန္အတြက္ ပင္စည္လုံးပတ္ ၁ ေပမွ ၁၅ လက္မလွ်င္ တစ္ေပါက္ႏႈန္းခန္႔သာ ျပဳလုပ္၍ Ethephon ကုိ ေဆးႏႈန္းထားမွန္ကန္စြာ သုံးစြဲရမည္ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္အေစးထုတ္နည္းစနစ္ က်င့္သုံးသည္ျဖစ္ေစ အပင္အေျခအေနႏွင့္ အေစးထြက္အေျခအေနေပၚမူတည္လ်က္ ခ်င့္ခ်ိန္ေဆာင္႐ြက္သြားရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္အေစးထြက္ေဆးအျဖစ္ ရာဘာတြင္သုံးစြဲသည့္ Vitax ကဲ့သုိ႔ အေစးထြက္အားေဆးမ်ားကုိလည္း သုံးစြဲနုိင္ပါသည္။
အေစးထုတ္ရာသီခ်ိန္
ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ ပင္စည္အား အေစးေၾကာျဖတ္ျခင္း၊ ေဖာက္ျခင္း၊ ဓါးထစ္ျခင္း စသည့္အေစးထုတ္ရန္ ျပင္ဆင္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ပင္စည္၌ အ႐ြက္မ်ားစုံညီေ၀ဆာေနၿပီး အစုိဓါတ္ရရွိသည့္ မုိးဦးက်ကာလ ေမ၊ ဇြန္လမ်ားတြင္ စတင္ျပဳျပင္လုပ္ကုိင္ၾကပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ မုိးကာလမွ ေဆာင္းကာလ တစ္ေလွ်ာက္လုံး အေစးထုတ္ယူၾကၿပီး အပြင့္အသီး ႀကီးထြားရင့္မွည့္ခ်ိန္ျဖစ္သည့္ ေႏြရာသီကာလမ်ားတြင္ အေစးထြက္သည္လည္း ေလ်ာ့နည္းလာသည္ျဖစ္၍ ၎အခ်ိန္တြင္ အေစးမထုတ္ဘဲ အပင္အား အနားေပးၾကသည္။ အကယ္၍ အပြင့္အသီးမ်ား ေခၽြထားၿပီး အစိုဓါတ္ရွိေနလွ်င္ အ႐ြက္မေႂကြမီအထိ ဆက္လက္ အေစးထုတ္ယူႏုိင္သည္။ မုိးမ်ားသည့္ အရပ္ေဒသမ်ား၌ မုိးျပတ္ခ်ိန္ႏွင့္ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီကာလမ်ားတြင္ အေစးထုတ္ယူႏုိင္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ေဒသတစ္ခု၏ ရာသီဥတုအေပၚမူတည္လ်က္ တစ္ရာသီ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေစးထုတ္ကာလ အနည္းဆုံး ၅ လမွ ၈ လအထိ ရရွိပါသည္။
အေစးေကာက္ယူသိမ္းဆည္းျခင္း
ပင္စည္ဒဏ္ရာမွထြက္လာေသာ အေစးခဲမ်ားကုိ ရာသီဥတုအေျခအေနၾကည့္၍ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေစ၊ ရက္ျခားျဖစ္ေစ ေကာက္ယူၿပီး မာခဲသြားေအာာင္ ႏွစ္ေနခန္႔လွန္းေပးရသည္။ ၿပီးလွ်င္ အရိပ္ေအာက္တြင္ ၂ ရက္ခန္႔ ေလသလပ္ခံထားၿပီး ထုတ္ပုိးသယ္ပုိ႔ႏုိင္ပါသည္။ အေစးခဲမ်ားေပၚတြင္ ဖုန္၊ ခဲ၊ သလဲမ်ား၊ အမႈိက္စမ်ား၊ အညစ္အေၾကးမ်ားႏွင့္ သစ္တုိသစ္စမ်ားမရွိရန္ ဂ႐ုစုိက္သန္႔စင္ေပးရသည္။ အေရာင္မလွေသာအေစးမ်ားကိုလည္း သီးျခားစီခြဲထုတ္ေပးရသည္။ အေရာင္၀ါညစ္ေနလွ်င္ ဒုတိယတန္းစားျဖစ္ၿပီး၊ အေရာင္လည္းမလွ အညစ္အေၾကးမ်ားလည္းရွိေနလွ်င္ ေအာက္စ တတိယတန္းစားျဖစ္ကာ ျဖဴေဖြးသန္႔စင္ေနမွသာ ပထမတန္းစားအဆင့္၀င္၍ ေစ်းေကာင္းရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ သန္႔ရွင္းျဖဴေဖြးေနသည့္ ႀကိဳးမွ်င္စသဏၭာန္အေစးမ်ား (က်စ္စာ) ကုိ ေစ်းပုိမုိေပး၀ယ္ၾကသည္။
အေစးထြက္ႏႈန္း
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ခင္းမ်ားတြင္ အေစးထြက္ေကာင္းသည့္ရာသီ၌ အေစးထြက္မ်ားသည့္အပင္မ်ားမွ တစ္ပင္လွ်င္ အေစးေျခာက္ ၂ က်ပ္သားမွ ၃ က်ပ္သားအထိ ေန႔စဥ္ရရွိၿပီး အခ်ဳိ႕အပင္မ်ားသည္ ေန႔စဥ္ ၁၅ က်ပ္သားမွ ၂၅ က်ပ္သားအထိ ထူးျခားစြာ ထြက္ရွိၾကပါသည္။ သဘာ၀အပင္မ်ားတြင္ ေန႔စဥ္ ၅၀ က်ပ္သားအထိ ထြက္ရွိေနေသာ အပင္ႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အိမ္ၿခံ၀န္းစုိက္ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားသည္ သာမန္အပင္မ်ားထက္ အေစးထြက္ေကာင္းေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စုိက္ခင္းႏွင့္ သဘာ၀အပင္မ်ားတြင္ အပင္အားလုံးအေစးထြက္ႏႈန္း တသမတ္တည္းမရွိၾကဘဲ အထြက္မ်ားသည့္အပင္အေရအတြက္ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔သာ ပါရွိတတ္၍ အေစးရရွိမႈ ေကာင္း၊ သင့္၊ ညံ့ အပင္မ်ားပါရွိမႈအရ အပင္သက္တမ္း ႏုစဥ္ကာလ၌ ေလွ်ာ္ျဖဴတစ္ပင္၏ ေန႔စဥ္ပ်မ္းမွ်အထြက္မွာ ၁ က်ပ္သားခန္႔ျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ တစ္ဧကစုိက္ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ (၂၀၀) ခန္႔မွ ေန႔စဥ္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစး (၂) ပိႆာခန္႔ ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္တစ္ပင္မွ တစ္ရာသီလွ်င္ အေစးအနည္းဆုံးအထြက္ (၁.၅) ပိႆာမွ (၂) ပိႆာခန္႔ ပုံမွန္ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေဖာ္ျပပါအထြက္ႏႈန္းမ်ားသည္ မႏၲေလးတုိင္း၊ သာမန္စုိက္ေလွ်ာ္ျဖဴစုိက္ခင္းမ်ားႏွင့္ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚရွိ သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ား၏ ပုံမွန္ႏွင့္ ပ်မ္းမွ်အေစးထြက္ရွိမႈအေျခအေနျဖစ္ပါသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ စုိက္ပင္မ်ားႏွင့္ သဘာ၀ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ား၏ အေစးထြက္ႏႈန္းသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားေပၚမူတည္ေနေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။
(၁) မ်ဳိး ။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မ်ဳိးစမ္းသပ္ၿပီး သီးသန္႔ေ႐ြးခ်ယ္ထုတ္လုပ္ထားသည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ဳိး (သို႔မဟုတ္) စပ္မ်ဳိးမ်ားမရွိေသးပါ။ သဘာ၀တြင္ အ႐ြက္႐ုိးတန္နီေသာအပင္ႏွင့္ ႐ုိးတန္စိမ္းေသာအပင္ႏွစ္မ်ဳိးရွိေသာ္လည္း အေစးထြက္ႏႈန္း ကြာျခားမႈမရွိေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္။ အေစးထြက္ေကာင္းသည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္၏ လကၡဏာသည္ ႐ြက္အုပ္ေကာင္း၍ အေခါက္အသားမွာ ထူထူပြပြျဖစ္ေနပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အေစးမ်ားမ်ားထြက္သည့္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မ်ားမွ မ်ဳိးကုိ သီးသန္႔ေ႐ြးခ်ယ္မ်ဳိးယူ စုိက္ပ်ဳိးသြားရန္ျဖစ္ပါသည္။
(၂) ေျမအမ်ဳိးအစား ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ေျမအမ်ဳိးအစားမ်ဳိးစုံတြင္ စုိက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ္လည္း သဲဆန္ႏႈန္းေျမႏွင့္ သဲေက်ာက္စနယ္ေျမမ်ားတြင္ အေစးထြက္ေကာင္းမြန္တတ္ၿပီး ထုံးဓါတ္ႂကြယ္၀ေသာေျမမ်ားကုိ ႏွစ္သက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
(၃) အပင္သက္တမ္းႏွင့္ လုံးပတ္အ႐ြယ္အစား ။ ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အပင္သက္တမ္းႏွင့္ လုံးပတ္အ႐ြယ္အစားႀကီးမားလာပါက အေစးပုိမုိရရွိလာပါသည္။ သဘာ၀တြင္ အပင္သက္တမ္းႏွစ္ (၅၀) အထိ အေစးထြက္ေကာင္းေနေသာ အပင္မ်ားကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေလ့လာမႈအရ သဘာ၀ေတာမ်ားရွိ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပင္သက္တမ္း ၇ ႏွစ္ ၈ ႏွစ္ ခန္႔မွ ၁၅ ႏွစ္ ၂၀ ႏွစ္အတြင္း အေစးထြက္အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိပါသည္။
(၄) အေစးထုတ္ရာသီခ်ိန္ ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး အေစးထြက္ရွိေသာ္လည္း အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရာသီကာလမွာ ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းေဒသမ်ားတြင္ မုိးလယ္ကာလမွ ေဆာင္းလယ္ကာလ (ဇူလုိင္လမွ ႏုိ၀င္ဘာလ) အထိ ၅ လခန္႔ျဖစ္ၿပီး က်န္ကာလမ်ား (ေျခာက္ေသြ႕ရာသီ) တြင္ အထြက္ေလ်ာ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းတြင္ ေန႔ညအပူအေအးကြာျခားမႈမ်ားေသာ ကာလမ်ားတြင္ အေစးပုိထြက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ မုိးရာသီတြင္ အေစးထြက္မ်ားေသာ္လည္း အေစးအရည္အေသြးညံ့တတ္ၿပီး မုိးကုန္ရာသီတေလွ်ာက္ အရည္အေသြး ပုိမုိေကာင္းမြန္ေသာ အေစးမ်ားကုိ ရရွိေလ့ရွိပါသည္။ မုိး႐ြာသြန္းမႈႏွင့္ အစုိဓါတ္ရွိမႈသည္ အေစးထြက္ကုိ မ်ားစြာလႊမ္းမုိေနရာ မုိးေကာင္းေသာႏွစ္တြင္ အေစးထြက္မ်ား၍ မုိးေခါင္ေသာႏွစ္တြင္ အေစးအထြက္ေလ်ာ့နည္းေလ့ရွိသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အေစးထြက္ေကာင္းရန္ မုိးေရႏွင့္ အစုိဓါတ္ထိန္သိမ္းနည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးေဆာင္႐ြက္ရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
(၅) အေစးထုတ္နည္းစနစ္ႏွင့္ မန္းျပင္ပုံျပင္နည္း ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွ အေစးထြက္လာရန္ ပင္စည္အား ဒဏ္ရာမ်ားျပဳလုပ္ေပးရျခင္းျဖစ္ရာ လုိအပ္သည္ထက္ ဒဏ္ရာႀကီးမားမ်ားျပားသြားပါက အပင္ႀကီးထြားမႈကုိ ထိခုိက္ေစသည့္အျပင္ အေစးအထြက္ကုိပါ ယုတ္ေလ်ာ့ေစတတ္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အေစးထြက္ေကာင္းရန္ ပင္စည္အား ဒဏ္ရာအနည္းဆုံးေပးၿပီး အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိေစေသာနည္း (၀ါ) မွန္ကန္ေသာအေစးထုတ္နည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ၎အျပင္ အေစးမျပတ္ထြက္ေနရန္ အပင္အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး လုိအပ္သလုိ မန္းျပင္ေပးရသျဖင့္ အေစးအထြက္ႏႈန္းေကာင္းရန္ မန္းျပင္သူ၏ နားလည္ကၽြမ္းက်င္မႈလည္း လုိအပ္ပါသည္။
(၆) ျပဳစုထိန္းသိမ္းနည္းစနစ္ ။ ။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ အပင္ျဖစ္ထြန္းလြယ္၍ သာမန္စုိက္ပ်ဳိးထားျခင္းျဖင့္ ေရေျမသဘာ၀အေပၚမူတည္လ်က္ ပုံမွန္ႀကီးထြားလာကာ အေစးထုတ္ခ်ိန္တြင္ အေစးထြက္သည္လည္း သာမန္ႏႈန္းျဖင့္ ပုံမွန္ရရွိေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ သာမန္ႏႈန္းထက္အေစးထြက္ပုိမုိရရွိလုိပါက မိမိစုိက္ခင္းအား အစာႏွင့္ေရလုိအပ္သလုိ ျဖည့္ဆည္းပ့ံပုိးေပးလ်က္ ပုံမွန္ျပဳစုထိန္းသိမ္းေပးရန္ လုိအပ္ပါသည္။ အေစးထြက္တုိးရန္ ဓါတ္ေျမၾသဇာမ်ား ထည့္သြင္းေကၽြးေမြးႏုိင္ေသာ္လည္း ေရရွည္ေျမသဘာ၀ တုိးတက္ေကာင္းမြန္လာေစရန္ သဘာ၀ေျမၾသဇာမ်ားႏွင့္ ၾသဂဲနစ္ေျမၾသဇာမ်ားကုိသာ အဓိကထားသုံးစြဲသင့္ပါသည္။
ပုိးမႊားေရာဂါ
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္တြင္ ဖ်က္ပုိးက်ေရာက္မႈႏွင့္ ေရာဂါက်ေရာက္မႈျပႆနာမ်ား အထူးအေထြမရွိပါ။ အပင္ငယ္စဥ္ ႐ြက္စားပုိးမ်ား က်တတ္ၿပီး အေစးယူခ်ိန္၌ ဒဏ္ရာေနရာမွ ပင္စည္ထုိးပုိး ၀င္တတ္သည္။ ၎ပုိးေဖာက္ရာေတြ႕လွ်င္ ေတြ႕ခ်င္း အေပါက္အတြင္း တုတ္ေခ်ာင္းငယ္ျဖင့္ ထုိးသြင္းသုတ္သင္ပစ္ႏုိင္သည္။ အေစးထုတ္ဓါးထစ္ဒဏ္ရာ နက္လြန္းပါက အူတုိင္အတြင္း မုိးေရမ်ား၀င္ၿပီး ပင္စည္ပုိးထုိးအျပင္ ပင္စည္ပုတ္ မႈိေရာဂါပါ ပူးတြဲက်ေရာက္တတ္ပါသည္။ ပင္စည္အေခါက္ေပၚ အေပြးတေလွ်ာက္ ျခတတ္တတ္၍ မျပတ္ၾကည့္႐ႈ ရွင္းလင္းေပးျခင္း၊ ပင္ေျခတြင္ ျခေဆးျဖဴးထားျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါသည္။
အေစးထုတ္ယူေနေသာ အပင္မ်ားတြင္ အေစးထြက္ရွိရာ မန္းရာအသားႏုအတြင္း ကိုက္ျခစ္စားပုိးငယ္မ်ား က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ၎ပုိးေလာက္ေကာင္ငယ္မ်ားရွိေနျခင္းသည္ အပင္အားထိခုိက္ေစျခင္း အထူးမရွိဘဲ အေစးထြက္ရွိမႈကုိ လႈံ႕ေဆာ္ေပးေနသျဖင့္ အပင္မွ အေစးပုိမုိထြက္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎ပုိးေကာင္ငယ္မ်ား၏ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ အေစးမ်ားေပၚက်ကာ ညစ္ေပေစသျဖင့္ ဂ႐ုစုိက္သန္႔ရွင္းေပးရန္လုိအပ္ၿပီး ၎ပုိးငယ္မ်ားကုိ မန္းျပင္ခ်ိန္၌ ဓါးျဖင့္ရွင္းလင္းဖယ္ထုတ္ေပးႏုိင္သည္။
ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ ေစ်းကြက္အေျခအေန
ကမၻာေပၚတြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသည္ အပင္ထြက္အေစးမ်ားကုိ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္တင္ပို႔ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ ႏုိင္ငံျခားတင္ပုိ႔မႈတန္ခ်ိန္ (၃၀၀၀) ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ၀ယ္ယူတင္သြင္းသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ား အေမရိကန္ႏုိင္ငံႏွင့္ အာရွေဒသမွ စက္မႈထြန္းကားသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္မွထြက္ေသာ ေဆးကုလားမကုိ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ေရာင္း၀ယ္ၾကၿပီး ေဆးကုလားမထုတ္လုပ္မႈသည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တန္ခ်ိန္ ၁၀၀ ခန္႔ရွိႏုိင္ကာ အမ်ားစုကို ျပည္ပသို႔တင္ပုိ႔ၾကပါသည္။ မႏၲေလးတုိင္းႏွင့္ စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသမ်ားမွ ေဆးကုလားမအမ်ားဆုံးရရွိၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားမွလည္း ထြက္ရွိပါသည္။ သီးျခားစုိက္ခင္းမ်ားမွ ထုတ္လုပ္မႈ အနည္းအက်ဥ္းသာရွိကာ ေတာေတာင္မ်ားေပၚရွိ သဘာ၀အပင္မ်ားမွ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္ရရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျပည္တြင္း၌ ေဒသခံေလွ်ာ္ျဖဴေစးေကာက္ခံစုေဆာင္း၀ယ္ယူသူမ်ားသည္ သာစည္၊ မိတၳီလာ၊ မႏၲေလး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မ်ားရွိ အ၀ယ္ဒုိင္မ်ားသုိ႔ ေပးသြင္းေရာင္းခ်ၾကၿပီး ၎အ၀ယ္ဒုိင္ကုန္သည္မ်ားက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ထုိင္း၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တင္ပုိ႔ၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္ ျပည္တြင္းျပည္ပ၀ယ္လုိအားရွိေနၿပီး ျပည္တြင္း၌ လက္ရွိနယ္ေပါက္ေစ်းသည္ ပစၥည္းအရည္အေသြး အတန္းအစားေပၚမူတည္လ်က္ တစ္ပိႆာလွ်င္ ၇၀၀၀ က်ပ္မွ ၁၅၀၀၀ က်ပ္အထိ ေရာင္း၀ယ္ၾကပါသည္။
နိဂုံး
ကမၻာေပၚရွိ စက္မႈႏုိင္ငံမ်ားစြာသည္ ေလွ်ာ္ျဖဴေစးကဲ့သို႔ အပင္ထြက္အေစးမ်ားကုိ ေဆး၀ါး၊ အလွကုန္၊ စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ အျခားစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားစြာတြင္ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသုံးျပဳလ်က္ရွိေနရာ ကုန္ၾကမ္းလုိအပ္ခ်က္မ်ားျပားလာျခင္းႏွင့္ သဘာ၀အပင္မ်ား ရွားပါးလာၿပီး ပစၥည္းထြက္ရွိ ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း စသည့္အေျခအေနမ်ားအရ ႏွစ္စဥ္ ျပည္တြင္းျပည္ပ၀ယ္လုိအား တုိးတက္လ်က္ရွိေနပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ခင္းမ်ား ထူေထာင္လုပ္ကုိင္ျခင္းျဖင့္ အလားအလာေကာင္းသည့္ စီးပြားျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္း တစ္ခုျဖစ္လာပါသည္။
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ကုိ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္ျခင္းသည္ အျခားႏွစ္ရွည္ပင္မ်ားကဲ့သို႔ ႏွစ္ကာလအခ်ိန္မ်ားစြာ မေစာင့္ရဘဲ အခ်ိန္တုိႏွစ္ကာလအတြင္း ၀င္ေငြေကာင္းစြာရရွိလာႏုိင္သည့္အျပင္ လုပ္ငန္းကုန္က်စရိတ္လည္း နည္းပါး၍ စီးပြားေရးတြက္ေျခကုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံေဒသအခ်ဳိ္႕တြင္ တစ္ပုိင္တစ္ႏုိင္ စုိက္ခင္းမ်ားႏွင့္ စီးပြားျဖစ္စုိက္ခင္းမ်ား တည္ေထာင္လုပ္ကုိင္ေနၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
ထုိကဲ့သို႔ သီးျခားေလွ်ာ္ျဖဴစုိက္ခင္းမျပဳလုပ္ႏုိင္ေသာ္လည္း မိမိစုိက္ခင္း၊ ယာခင္း၊ အိမ္ၿခံ၀န္းပတ္လည္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အရိပ္ပင္၊ ေလကာပင္၊ ၿခံစည္း႐ုိးပင္မ်ားအျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးထားျခင္းျဖင့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ေလွ်ာ္ျဖဴေစးထုတ္ယူရရွိၿပီး လစဥ္ပုံမွန္၀င္ေငြရရွိလာမည္ျဖစ္ရာ အျခားစုိက္ခင္းစရိတ္ႏွင့္ မိသားစု ေန႔စဥ္ေစ်းသုံးအတြက္ပါ ေငြပေဒသာပင္အလား တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး ေထာက္ပံ့ေပးေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ကုိ လူတုိင္း တစ္ပုိင္တစ္ႏုိင္ စုိက္ပ်ဳိးၾကျခင္းျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသ ဆင္းရဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ တုိက္႐ုိက္အေထာက္အကူျပဳေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
၎အျပင္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္သည္ ကာဗြန္စုပ္ယူမႈအားေကာင္းသည့္အပင္ အမ်ဳိးအစားျဖစ္၍ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ စိမ္းလန္းစုိေျပေရးအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳ အက်ဳိးရွိေစသည္ျဖစ္ရာ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္းေဒသ စိမ္းလန္းစုိေျပေရးႏွင့္ သစ္ေတာျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစီမံကိန္းမ်ားတြင္ တြဲဘက္အသုံးျပဳစုိက္ပ်ဳိးသင့္ေသာ အပင္ျဖစ္ပါေၾကာင္း သတင္းေကာင္းပါးတင္ျပလုိက္ရပါသည္။
ခင္ေမာင္၀င္း (စက္မႈသီးႏွံ)
ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ကုိင္နည္းလမ္းၫႊန္
(အေစးအထြက္တုိးတက္ေရးနည္းလမ္းမ်ား)
၁။ ေရမ၀ပ္သည့္ေျမ၊ ေရစီေရလာေကာင္းသည့္ သဲႏုန္းဆန္ေျမ၊ သဲစနယ္ေျမမ်ားကုိ ေ႐ြးခ်ယ္စုိက္ပ်ဳိးပါ။
၂။ အေစးထြက္ေကာင္း၍ အေခါက္ထူပြေသာ အပင္ (ျမန္မာမ်ဳိးသန္႔) မွ မ်ဳိးေစ့မ်ားကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ယူ၍ ပ်ဳိးေထာင္စုိက္ပ်ဳိးပါ။
၃။ တစ္ဧကလွ်င္ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္ ၁၅၀ မွ ၃၀၀ ပင္ခန္႔စုိက္ပ်ဳိးပါ။ ပင္ျခားတန္းၾကားအကြာအေ၀း အစိပ္အက်ဲကုိ ၁၂ x ၁၂ ေပ မွ ၁၇ x ၁၇ ေပအတြင္း ႏွစ္သက္သလုိ ထားရွိစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ ၿခံစည္း႐ုိးမ်ားတြင္စုိက္ပါက ၁၀ ေပ ျခားစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။
၄။ မစုိက္မီ အနက္ အက်ယ္ ၁ ေပခြဲသုိ႔မဟုတ္ ၂ ေပရွိ စုိက္က်င္းမ်ားကုိ ၁ လခန္႔ ႀကိဳတင္တူး၍ ၁ က်င္းလွ်င္ ႏြားေခ်းေဆြးႏွင့္ ေျမေဆြး ၂ ျပည္၊ လေၾကးမႈန္႔ ႏုိ႔ဆီဗူး၀က္ခန္႔ႏွင့္ တီစူပါေျမၾသဇာ ဟင္စား ၂ ဇြန္းထည့္ကာ က်င္စာျဖည့္၍ ေရေမႊသမထားပါ။ စုိက္က်င္းမ်ားကုိ မုိးမက်မီ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရမည္။
၅။ မုိး ၂ မုိး ၃ မုိး႐ြာၿပီး စုိက္က်င္းေအာက္ခံအစုိဓါတ္ေကာင္စြာရွိခ်ိန္ ဇြန္ ဇူလုိင္ ၾသဂုတ္လမ်ားတြင္ အေစာဆုံးစုိက္ပ်ဳိးပါ။ ေရရလွ်င္ မုိးႀကိဳေရေပးစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။
၆။ ပ်ဳိးသက္ ၂ လမွ ၃ လခန္႔ရွိ အိတ္ပ်ဳိးပင္မ်ားျဖင့္ စုိက္ပ်ဳိးပါ။ ေျမအိတ္မဲ့ပ်ဳိးပင္မ်ား စုိက္ပ်ဳိးလွ်င္ အ႐ြက္မ်ားေလွ်ာ့ခ်ကာ အျမစ္ဥေျဖာင့္တန္းစြာထားစုိက္ပါ။ ေဘာင္ပ်ဳိးခင္းမွ ၆ လ မွ ၁ ႏွစ္သားအ႐ြယ္ပ်ဳိးပင္မ်ားကုိ ႏႈတ္ယူစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ အျမစ္ဥကုိ ေျမတြင္ျမႇဳပ္စုိက္ပါ။ စုိက္ၿပီးပင္ေျခပတ္လည္ေျမၾကပ္ေနေအာင္ ေျချဖင့္ဖိနင္းစုိက္ပါ။
၇။ မစုိက္မီ စုိက္က်င္းတြင္ ေျမေအာင္းပိုးသတ္ေဆးမႈန္႔ျဖစ္ေသာ ဖ်ဴရာဒါန္ (သုိ႔မဟုတ္) ဒုိင္ယာဇီႏြန္ေဆးတစ္မ်ဳိးကုိ ၁ က်င္းလွ်င္ လက္ဖက္စား ၁ ဇြန္းႏႈန္း ေျမခံထည့္ေပးပါ။
၈။ စုိက္ပ်ဳိးၿပီး အပင္ငယ္စဥ္၌ ပင္ေျခေပါင္းႏွင့္ ၾကားေပါင္မ်ားကုိ ႏုိင္နင္ေအာင္ေဆာက္႐ြက္ပါ။ ေျမျပန္႔စုိက္ခင္မ်ားတြင္ တစ္ရာသီလွ်င္ ၾကားထယ္၊ ၾကားထြန္ ၄ ႀကိမ္မွ ၅ ႀကိမ္ခန္႔၀င္ေပးပါ။ စုိက္တန္းၾကား ေပါင္းကင္းစင္ရန္ႏွင့္ ေျမဖြထားရန္ျဖစ္သည္။
၉။ အပင္ငယ္စဥ္ ၾကားသီးႏွံရာသီပင္မ်ားစုိက္ပ်ဳိးလွ်င္ ပဲမ်ဳိးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားကုိ စုိက္ပ်ဳိးပါ။ စုိက္ပ်ဳိးရိတ္သိမ္းၿပီးလွ်င္ ၾကားသီးႏွံပင္မ်ားအား ထယ္ထုိးေျမျမႇဳပ္ပစ္ပါ။
၁၀။ ေလွ်ာ္ျဖဴပင္စုိက္ပ်ဳိးၿပီး ဒုတိယရာသီတြင္ မုိးဦး ၁ ႀကိမ္ မုိးေႏွာင္း ၁ ႀကိမ္ ကြန္ေပါင္းေျမၾသဇာ ၂ ဇြန္းႏွင့္ ပုလဲေျမၾသဇာ ဟင္းစားဇြန္း ၂ ဇြန္းကုိ ပင္ေျခမွ ၁ ေပခြါ၍ ေျမတြင္းထည့္ဖုံးေပးပါ။ ႏြားေခ်း၊ ၾကက္ေခ်းစသည့္ သဘာ၀ေျမၾသဇာမ်ား ႏြားလွည္း ၁၀ စီးခန္႔ႏွင့္ Gypsum ေခၚ လေၾကးမႈန္႔ကုိ တစ္ဧကလွ်င္ အိတ္ႀကီး ၁ အိတ္မွ ၂ အိတ္ ႏွစ္စဥ္ထည့္ပါ။ အေစးထုတ္ခ်ိန္တြင္ ကန္႔ႏွင့္ မဂၢနီဆီယမ္ဓါတ္ပါ NPK ကြန္ေပါင္းဓါတ္ေျမၾသဇာ ၁၆း၁၆း၈ သို႔မဟုတ္ ၁၅း၁၅း၁၅ အခ်ဳိးကြန္ေပါင္းေျမၾသဇာ တစ္ဧက ၁ အိတ္ႏႈန္းေကၽြးပါ။ သုိ႔မဟုတ္ သင့္ေလ်ာ္ရာ ၾသဂဲနစ္ ေျမၾသဇာမ်ား ၃ အိ ၄ အိတ္ ေကၽြးပါ။
၁၁။ မုိးနည္းေဒသ ေျမျပန္႔စုိက္ခင္းမ်ားတြင္ မုိးေရတားကန္သင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးပါ။ အပင္တန္းၾကားမ်ားတြင္ ေကာက္႐ုိးျမက္ေျခာက္မ်ား ၆ လက္မအထူခန္႔ အုပ္ေပးပါ။ ေတာင္ေစာင္းစုိက္ခင္းမ်ားတြင္ အစုိထိန္ေျမာင္းမ်ားကုိ စနစ္တက် ျပဳလုပ္ေပးထားပါ။
၁၂။ ပင္စည္လုံးပတ္ ၃ ထြာခန္႔ (၂၇ လက္မ)၊ အပင္သက္ ၄ ႏွစ္သားမွ ၅ ႏွစ္သားအ႐ြယ္တြင္ စတင္အေစးထုတ္ႏုိင္သည္။ အပင္အ႐ြက္စုံထြက္ၿပီး မုိးဦးက်ကာလမွ စတင္အေစးထုတ္ရန္ ျပင္ဆင္ပါ။
၁၃။ အေစးထုတ္ရာတြင္ ပင္စည္ဒဏ္ရာအနည္းဆုံးျဖင့္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံရရွိေစသည့္ အေစးထုတ္နည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးေဆာင္႐ြက္ပါ။ သမ႐ုိးက်အေစးထုတ္နည္းျဖင့္ လုပ္ကိုင္ပါက ဓါးထစ္ႏွင့္ ေဆာက္ထြင္းေပါက္အေရအတြက္ကုိ လုံးပတ္ ၁၂ လက္မလွ်င္ ၁ ခုႏႈန္းထက္မမ်ားေအာင္ ျပဳလုပ္ေဆာင္႐ြက္ပါ။
၁၄။ ေဒသရာသီဥတုအေျခအေနအေပၚမူတည္လ်က္ အေစးထြက္အမ်ားဆုံးရရွိသည့္ကာလမ်ားတြင္ အဓိကထားအေစးထုတ္ယူပါ။ အ႐ြက္ေႂကြက်ခ်ိန္ႏွင့္ သီးပြင့္ရင့္မွည့္ခ်ိန္မ်ားအပါအ၀င္ တစ္ရာသီလွ်င္ ၄ လမွ ၆ လၾကာ အပင္အား အေစးမထုတ္ဘဲ အနားေပးပါ။ ပြင့္သီးခ်ိန္တြင္ အသီးမခံဘဲ သီးပြင့္ခုိင္မ်ားကုိ ေစာစီးစြာေခၽြပစ္ပါက အေစးထြက္ ပုိမုိရရွိပါသည္။
၁၅။ ပင္စည္ဒဏ္ရာမွ ပင္စည္ေဖာ္ကပိုးႏွင့္ မႈိေရာဂါမ်ားမ၀င္ေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ပါ။ အေစးထုတ္ေနရာကုိ သန္႔ရွင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေဆာင္႐ြက္ပါ။ ဒဏ္ရာအတိမ္အနက္ မွန္ကန္စြာ ေဆာင္႐ြက္ပါ။
၁၆။ ျဖဴေဖြးလ်က္ အရည္အေသြးေကာင္းေသာအေစးမ်ားရရွိေအာင္ စီမံေဆာင္႐ြက္ပါ။ ေန႔စဥ္ ေကာက္သိမ္းစနစ္ျပဳလုပ္ပါ။ အေစးမ်ားကုိ အတန္းအစားခြဲျခား၍ ေရာင္းခ်ပါ။